SPEC RPA-MG3000 stereo eindversterker

Mijn eerste kennismaking met een SPEC is inmiddels al weer van zo’n 6 jaar geleden, op de München High End audio show , waar we tegen de stand van Audiotweaks aanliepen en al snel een boeiend gesprek hadden met Piet de Vries. We hebben kaartjes uitgewisseld en afgesproken dat ik eens een SPEC in mijn audiorek mocht proberen. En dat bleek later verstrekkende gevolgen te krijgen…

In het Engels hebben ze de mooie alleszeggende term: ‘gamechanger’. De SPEC RPA-W7 EX eindversterker was er zo’n eentje voor mij. Die kwam, zag en overwon. Om vervolgens nooit meer weg te gaan? Ja, dat wel… Maar niet voordat er een vervanger kwam in de vorm van de volgende SPEC, de RPA-M99. Die tot op de dag van vandaag, en hopelijk nog heel lang, dagelijks de luidsprekers van sap voorzien. 

Maar wat als de kans zich voordoet om eens met grote broer, de SPEC RPA-MG3000 stereo eindversterker, te mogen stoeien? Dat laat ik zeker niet schieten!

Big Brother

De RPA-MG3000 is de op één na grootste versterker in de stal van deze bijzondere Japanse firma. Die zich ten doel heeft gesteld om versterkers te gaan bouwen die zich met verve kunnen meten met de mooiste buizenversterkers. Waar de makers zelf hun leven lang fan van zijn. 

Klassestrijd?

Hier vind je een mooi verhaal over het ontstaan en de voorgeschiedenis van SPEC Corps. De SPEC-versterkers werken volgens het Klasse-D principe. Maar dat mag je meteen weer vergeten. Klankmatig zou het iedere versterker kunnen zijn: A, B, AB, buis (!), en daarvan de beste uit hun klas. Een SPEC is beslist geen stereotiepe Klasse-D versterker. Zelf noem ik SPEC wel eens gekscherend een genderneutrale versterker, die als het een paspoort zou hebben een vinkje bij de ‘X’ had staan bij het werkingsprincipe.

RPA-MG3000 stereo eindversterker

De RPA-MG3000 bestaat uit twee grote behuizingen, waarvan in de ene kast de voeding huist, in de andere de versterkerelektronica. De versterkercombi is behoorlijk groter dan ik vermoedde van de foto’s. Ik kreeg twee enorme dozen mee in de auto.

De afmetingen, 45 x 18 x 45 cm (B x H x D), van de behuizingen zijn identiek aan het vlaggenschip van de fabrikant, de RPA-MG1000. Die zelfs uit vier separate behuizingen bestaat. Waarbij links en rechts een eigen versterker en een voedingsbehuizing heeft. 

Groot maar hanteerbaar

Het gewicht van de voedingskast is behoorlijk met 27 kg, maar nog goed hanteerbaar. De behuizing met de versterkerelektronica is minder zwaar met 18 kg. Weinig kans op een hernia dit keer… 

 De versterker en voeding worden met twee XLR-kabels met elkaar verbonden. Fouten zijn hier uitgesloten door XLR-terminals en stekkers te gebruiken met verschillende aantal pennen. 

Front

Op het front van beide behuizingen vind je geen schakelaars of regelaars. Alleen een lichtindicatiebalk, die op de versterker een stuk breder is uitgevoerd dan op de voeding. 

Achterkant

Op de achterkant van de versterker zien we de 3-pins XLR-aansluitingen voor gebalanceerde ingangen en cinch terminals voor single ended gebruik. De SPEC heeft erg degelijk gebouwde luidsprekerterminals, geschikt voor zowel losse draadeinden, spades als banaan connectoren. En natuurlijk de al genoemde twee XLR-aansluitingen voor de verbinding met de voeding. 

Dan nog een drietal draaischakelaars. Waarvan eentje voor het instellen van de:‘gain’, ofwel de ingangsgevoeligheid. Een ingangskeuzeschakelaar, voor de keus tussen XLR/ cinch, al dan niet met gebruik van de later nog besproken SPEC-volumeregelmodule. En nog een draaischakelaar waarmee de versterker in stereo, mono of mono bi-amp mode kan worden geschakeld. 

Wat zegt SPEC hier zelf over?

stand 1: Neutraal: zeer dicht bij het werkelijke geluid van de instrumenten
Stant 2: Verfijnd: Artistieke kwaliteit die verder gaat dan de werkelijke klank

Het is een heel andere methode dan die van een conventionele toonregeling. De frequentiekarakteristiek verandert in het geheel niet. Beide modi zijn afhankelijk van de aangenomen onderdelen zelf.

Maar is dat niet een taak voor een voorversterker? Nee! De klasse D schakeling heeft een zeer gevoelig punt.
In het post-stadium van Klasse-D kan de muzikaliteit effectief worden veranderd. 

We veranderen de frequentie karakteristiek niet. We veranderen alleen de resonantie karakteristiek van speciale onderdelen in de post-stage van KLASSE D.

Voeding

Achterop de voedingsbehuizing is het minder spannend. Naast de IEC AC ingang en powerschakelaar zijn er alleen de 4 en 5 pin XLR-aansluitingen te vinden. En een schuifschakelaartje voor de lichtindicatoren op het front: on/half/off. Ik moet zeggen dat ik de mooie diffuse lange lichtbalken best kan waarderen. Staat toch wel chique op het verder lege front.

De bovenkap is zwaar en oersolide uitgevoerd met de sandwichconstructie die ik ken van andere SPEC versterkers. 

Typisch SPEC

De houten bodem en apparaatvoeten in de roodbruine kleur zijn een typisch kenmerk van SPEC. Er zijn meerdere houtsoorten toegepast: Esdoorn, Spruce en Hickory voor de voeten.

SPEC claimt dat het hout veel bijdraagt aan de totale geluidsbeleving. Ik vind het vooral erg mooi. Het geeft de SPEC-versterkers een tijdloos eigen smoel waardoor ze al van grote afstand te onderscheiden zijn van de grijze massa. 

Binnenkant

In de voedingskast vinden we een grote 800 VA R-Core voedingstransformator. De gelijkrichtdiodes zijn tegen de bodemplaat geschroefd. Een tweetal dikke voedingelco’s van 15.000 µF zorgen voor de afvlakking van de spanning. Een kleinere voeding PCB draagt zorg voor het voeden van de voortrappen en de elektronica voor de volumeregeling.

Hoe werkt dit?

De RPA-3000 is toch een eindversterker? Ja, in de hoofdzaak wel. Maar SPEC heeft ook een mogelijkheid ingebouwd om het volume te kunnen regelen. Daarvoor wordt er een kastje met een ingebouwde volumeknop via een lange kabel op de versterker aangesloten. Er is zelfs de keus uit een sober uitgevoerde en een luxe kastje. 

Volumeregeling?

SPEC noemt de eigen volumeregelmethode: Pure Direct Connection, zoals je in onderstaande afbeelding kunt zien. Zoals zo vaak zegt een plaatje meer dan honderd woorden. Laat ik het zo zeggen: ik vind het, helemaal gezien de ervaringen die verderop te lezen zijn, allemaal een beetje gezochte moeilijkdoenerij. 

Een ‘gewone’ voorversterker is dan toch ook veel handiger in gebruik? Ja, dat is het zeker. Bij gebruik van een voorversterker wordt de regelelektronica in de RPA-MG3000 voor het volume buiten dienst gezet met een schakelaartje op de achterkant van de versterkerbehuizing om er een echte eindversterker van te maken. We gaan er maar eens mee aan de slag…

Integratie

Ik heb een lange tijd met de versterkers in mijn huiskamer mogen leven, voor ze nog een paar weken naar Marco’s audiorek werden verhuisd. 

De MG3000 set kan ook maar net op mijn audiorek staan qua diepte. Na wat verplaatsen en schuiven met apparatuur heeft de versterkerset een mooie plek op de bovenkant van het audiorek gekregen.  

Naast het gebruik met de H-VC1000 volumeregelaar sluit de SPEC ook aan op de Bespoke Audio Co. regel ‘versterker’ via een Townshend Fractal XLR kabels. Zo kan ik beide methodes mooi met elkaar vergelijken. De luidsprekerbekabeling is de Shunyata Python. Met aan de andere kant de ToneMasterXL luidsprekerstemen. 

De bronnen zijn de BerryStreamerXL voor het audiostreamen, Garrard 401 met GrooveMaster III en DS Audio DS-01 element/ EQ combi voor de analoge geneugten. En de tape en cassettedecks van Pioneer (de 707) en Nakamichi (Dragon en 700ZXL). Ofwel, alleen de SPEC M99 (eind)versterker is uitgewisseld in de dagelijks gebruikte muziekset.

De laatste week dat de RPA-MG3000 versterker in mijn audiorek stond kwam ook de PS Audio Stellar 3 PowerPlant binnen.

Luisteren

De versterker gaat 24/7 op 230 volt. Dat kan hoef ik bij deze versterkers geen schuldgevoel aan over te houden. Ik luister de hele dag door op verschillende momenten muziek. Ik sta meestal op met koffie, een broodje en een stukje muziek. Koffietijd? Even een plaat onder de naald! Na de gedane arbeid? Lekker een paar uur onderuitgezakt muziek genieten. Een dag zonder muziek is een dag niet geleefd!

Het is mooi dat ik de dagelijks gebruikte M99 direct met deze grote broer kan vergelijken. Het is direct een feest der herkenning. Het typische mooi vloeiende, ruimtelijke gulle karakter dat ik zo goed ken van de andere SPEC versterkers is zo oorstrelend...

Na een paar dagen is me wel duidelijk dat de mannen van SPEC de bovengrens bij de RPA-MG3000 toch nog wat verder wisten op te rekken. Het o zo belangrijke middengebied is zo natuurlijk, zoet als honing. Toch al een sterk punt bij iedere versterker die uit de SPEC stal heb mogen ervaren. 

In een direct vergelijk valt het echter het meest op. Het hele spectrum, van laag tot hoog is subliem. De ruimteplaatsing, de transparantie, alles klopt. Ik heb het nooit beter gehoord hier in huis. En ook buitenshuis kan ik me niet zo herinneren, ofschoon ik best veel actieve herinneringen aan dit soort dingen heb… Leuke dingen onthoud ik meestal wel…

Bespoke

Kan het nog mooier? Luisteren met de volumeregelunit voor de neus gaat prachtig. Maar in vergelijk met de het gebruik van de MG3000 als pure eindversterker en de Bespoke Audio Co. als voorversterker heeft de SPEC manier van volume regelen snel afgedaan. 

Het blijkt dat de Bespoke Audio Co. TVC zo machtig fijn met de RPA-MG3000 combineert. Als ik beide on the fly naast en door elkaar gebruik gaat de SPEC volumeregeling na een paar uur definitief de doos weer in. Met een versterker die maar een maand in mijn audiorek logeert wil ik de maximale streling van mijn trommelvliezen.

Beduidend prettiger

Naast het punt dat ik de versterkerset met Bespoke Audio Co beduidend prettiger in gebruik vind, krijg ik hiermee de allermooiste luisterresultaten met deze versterker. Wat een rijkdom om een versterker als de RPA-MG3000 in het audiorek te mogen hebben. En wat een rijkdom om deze ook nog met de Bespoke Audio Co. te kunnen gebruiken. Ik besef me terdege dat ik een bevoorrecht mens ben…J

Daarnaast durf ik ook best de wat boude uitspraak te maken: ‘Als de mannen van SPEC de MG3000 alleen via hun eigen volumerelaar hebben geluisterd, hebben ze nooit helemaal ervaren hoe subliem hun versterker werkelijk is’. De SPEC/ Bespoke combi stuwt de MG3000 naar een niveau dat ik zelf nog nooit ervaren heb.

Niet nieuw

Is de SPEC volumeregeling dan zo slecht? Nee, natuurlijk niet! Er zijn tussen zwart en wit immers vele tinten grijs. De Bespoke Audio Co. is domweg zo goed. Dat was vanaf dag één dat ‘ie het huis in kwam al duidelijk. Hier kan geen enkele actieve voorversterker of wat voor volumeregelaar aan tippen. Zo, dat hebben we dan toch maar gezegd… 

Dit zal zoals als gewoonlijk wel weer het nodige commentaar opleveren. Maar dat boeit me zoals als altijd drie keer: ‘Nu niet, dan niet en nooit niet’. 

Meten

Het uitgangsvermogen bij een 8 Ohm belasting meet ik op 122,1 watt. In 4 Ohm is dat 223,8 watt.

Voor het uitsturen op maximaal vermogen is 912 mV nodig. Dit kan via een tweetal schakelaars op de achterzijde van de versterker naar wens verzwakt worden met resp. -6 en -12 dB. Erg praktisch. Zo kan de eindversterker gemakkelijker met een aangesloten voor/regelversterker worden gematched. Met de Bespoke Audio Co. TVC bleek de -6 dB stand het meest ideaal in mijn situatie. Ook gezien het hoge rendement van mijn luidsprekersysteem. Zo kan de volumeregelaar gemiddeld heel praktisch rond de 10:00 uur stand worden gebruikt. Wat een prettig regelbereik geeft.

Voor uitsturen naar 1 watt uitgangsvermogen is 84 mV nodig (201 mV en 369 mV (met de verschillende standen van beide bovengenoemde schakelaars). Dit is toch een heel praktische optie. De MG3000 is hiermee met iedere voorversterker fijn te combineren. Het is ronduit vervelend als een volumeregelaar al z’n regelbereik in het onderste deel van de draaislag heeft.

De THD+n vervorming is gemeten met hoogaf filter om de cijfers niet onnodig te laten beïnvloeden door de modulatiefrequentie die gebruikt wordt bij in klasse-D werkende versterkers. De SPEC klinkt dan misschien niet als een typische klasse-D eindbak, het is het wel natuurlijk.

De vervorming die ik destijds meette bij de M99 was extreem laag. Dat is bij deze RDA-MG3000 niet anders. De Audio Precision laat bij 1 watt/8 Ohm 0,0009% THD+n zien. 10 watt uitgangsvermogen geeft 0,0044% op de meter en 100 watt 0,095%. 

De frequentierespons laat het -3 dB punt bij 45 kHz optekenen. Nagenoeg identiek aan de metingen aan de andere SPEC-versterkers. Waarbij opgemerkt moet worden de frequentierespons wel wat beïnvloed wordt door de hoogte van afsluitweerstand/impedantie. SPEC kiest er nu eenmaal voor om het laagdoorlaatfilter in de uitgang niet in de lus van de tegenkoppeling te gebruiken. 

Grote eindbak, groot verbruik? Niet dus. Als de volumeregelaar helemaal is dichtgedraaid, of als er geen muziek speelt, nipt de SPEC RPA-MG3000 14,3 VA uit de wandcontactdoos. Veel groener vind je ze niet. En hoe luid er ook wordt geluisterd, de versterker blijft altijd koel. Dat voorspelt een hele lange levensduur van de gebruikte elektronica. 

Met de huidige flink stijgende energieprijzen verdienen versterkers als die van SPEC zichzelf, vergeleken met de nog steeds geliefde dikke klasse-A eindbakken of vette buizenbakken, steeds sneller terug…:-)

Wensen?

Ja, of liever gezegd, meer een idee. Het eerste wat in mij opkwam bij het uitpakken was: waarom zulke absurd grote behuizingen? Er zijn bij SPEC versterkers immers geen grote koellichamen nodig. 

Voor de nog exclusievere RPA-MG1000 kan ik me het wel voorstellen. Je wilt prestige uitstralen en dat doe je met grote kasten. Mannen die belangrijk willen lijken rijden ook in dikke SUV’s. 

Maar voor de RPA-MG3000 zou naar mijn bescheiden mening met behuizingen die pakweg tweederde van de omvang van de huidige zou hebben veel beter te hanteren zijn. Zeker qua plaatsing in of op een audiorek. De elektronica zou er nog steeds ruimschoots inpassen. Ach, een mens moet altijd wat te wensen overhouden…

Epiloog

Waar de SPEC RPA-MG3000 zeker nog een stukje mooier in is dan mijn eigen M99 is in het o zo belangrijke middengebied, dat nog meer magie in zich heeft. Zo mooi vloeiend en organisch. Met name hier gaat domweg nog een stapje verder dan bij mijn dagelijks gebruikte SPEC. Dat mag ook wel, met een prijskaartje dat bepaald niet mals meer is, zuinig uitgedrukt. Wat zeg ik: het zou me tegenvallen als het niet zo was!  

In één zin? De SPEC RPA-MG3000 is de allerbeste versterker die ik ooit in huis heb mogen hebben of buiten de deur heb kunnen beluisteren. 

Nee, ik ga de MG3000 niet warm aanbevelen. Er is immers maar een heel beperkt aantal mensen die dit financieel kunnen trekken. Maar mocht je eens in de gelegenheid zijn om naar deze versterkerset te kunnen luisteren? Zeker doen!

Ik kan perfect leven met de kleinere broer uit de SPEC-stal. Maar mocht Gaston eerdaags aan de deur staan? ‘Goooooooeeeeedenavond!’ Dan twijfel ik geen moment! 

SPEC RPA-MG3000 prijs: 34.990,00 euro

Links:
Audiotweaks
SPEC Corps