Quad Z-3 luidsprekersysteem
Back to the Future: de Quad Z-serie
De Z-3 die ik een paar weken in huis mocht hebben is de op één na grootste uit de serie. De Z-4 is nog een stukje groter en uitgerust met 3 woofers. De Z-1 en Z-2 zijn monitormodellen, vroeger vaak een boekenplankmodel genoemd. Wat dat betreft vind ik de naam ‘standmount model’ die de Engelstalige landen gebruiken veel mooier. Want je doet dit type speakersystemen niet echt recht als je ze ingeklemd tussen een stapel boeken op een plank in een Ikea Billy of Kallax kast drukt…
Quad Z-3
Wat de nieuwe Quad luidsprekergeneratie onderscheid, zowel in de S als Z-serie is het gebruik van een ribbon of bandspeaker voor de hoogweergave. Is er toch nog een kleine link met de elektrostatische topmodellen van het merk… Voor de weergave van het laag en middengebied worden er conventionele speakerunits ingezet uitgerust met een zwart gecoate conus uit geweven glasfiber.
De kast meet 96,5 x 26,5 x 34 cm (h x b x d) en weegt een gezonde 19 kg. De kastinhoud is 34 liter.
Geen parallelle wanden
De behuizing van de Z-3 heeft geen enkele parallelle wand, wat staande golven binnenin de kast uit moet sluiten. De kastvorm is een sierlijke sculptuur waar zelfs het bovenpaneel niet horizontaal staat. Er kan dus geen bloemetje op de kast worden gezet, voor veel bezitters een heerlijk voordeel, voor een aantal partners des huizes waarschijnlijk een minpunt…ahum…
Voor mij geeft de ronde schuin naar achteren oplopende bovenkant vooral een nadeel dat ik mijn geliefde Elac 4pi plus supertweeter, een rondstralende ribbon (!) niet kan gebruiken. Maar daarover niet getreurd, de Quad S-3 is hier niet voor permanent verblijf en moet op zijn eigen kwaliteiten worden beOORdeeld.
Opbouw
De laagsectie wordt gevormd door twee 18 cm woofers. In het gros van de hedendaagse speakersystemen wordt het laag daarbij verder ondersteund met hulp van een basreflexpoort, vaak niet meer dan een ronde plastic pijp (officieel Helmholtzresonator genoemd).
Deze simpele (en goedkoop uit te voeren methode) toont echter regelmatig wat nadelen waarbij de ene luisterruimte anders reageert dan de andere. Hoe vaak komt het niet voor dat de pijp domweg moet worden afgestopt omdat het laag te veel overheerst, en dan ook nog vaak over een beperkt frequentiegebied? Wat weer voor een een weinig gebalanceerde laagweergave zorgt met pieken en dalen.
Quad heeft daar een variatie op bedacht dat ‘Acoustic filter bass reflex system’ wordt genoemd. De ruimte achter de woofersectie wordt daarbij via een dubbele kamer aan de buitenlucht gekoppeld. De extra kamer werkt daarbij als akoestisch filter. Dat moet het veel voorkomende typische bassreflexkastkarakter niet alleen verminderen maar voorkomen, maar met behoud van de voordelen: een dieper doorlopend laag.
Een plaatje vertelt vaak meer dan…
Als we de impedantiemeting er bij pakken valt meteen op dat de Z-3 geen typische reflexkastcurve laat zien. Er is immers weinig sprake van de bekende scherpe kameelbulten in het laag. De laagst gelegen nog net herkenbare resonantiebult is behoorlijk gedempt. De systeemresonantie is nog herkenbaar op 45 Hz, het dal tussen de hoge en de lage berg.
Om het meetverhaal even compleet te maken: de Quad Z-3 gedraagt zich over een belangrijk frequentiegebied als een 4 Ohm belasting voor de aangesloten versterker, naar het hoog toe oplopend. Kritische grote fasehoeken bij een laag impedantiegebied is er niet. Ook zijn er maar weinig sporen van kastresonanties. De Quad Z-3 zal voor maar heel weinig versterkers een moeilijk te nemen hobbel vormen. Het rendement ligt bovendien ook niet ongunstig.
