MC Systems MP5 Luidsprekersysteem
Een Nederlandse luidsprekerbouwer die al jaren in de luwte aan de weg timmert, speakersystemen ontwikkeld die steeds weer opvallen door het gebruik van slimme vindingen en opvallend design. We hebben het over MC Systems. Ik kreeg de gelegenheid om de jongste telg, de MC MP5, aan de tand te voelen.
MC Systems uit Groningen bewijst al vele jaren dat luidsprekers ontwikkelen een vak is. Een kist in elkaar spijkeren waarin een stel speakerunits worden geschroefd is 
wat anders dan een doordacht concept bedenken en te bouwen. Al ruim 25 is Rob Meyst de drijvende kracht achter MC Systems. In die jaren hebben vele luidsprekersystemen het licht mogen zien. Al vanaf het prilste begin in 1983 vallen de altijd van de grijze middenweg afwijkende ideeën in de vormgeving en techniek op.
Slimme opbouw
De MP5 is een sierlijk vormgegeven zuil van 94 x 17 x 27 cm (hxbxd), stevig staand op een wat verbrede voet waarin de spikes of voeten zijn geschroefd. Het gewicht is een gezonde 20 kg. Het middendeel is zwart gespoten MDF, de zijkanten zijn van massief hout dat in maar liefst 12 verschillende houtsoorten leverbaar is. De MP5 is alles behalve een kist met luidsprekers, om het wat onfatsoenlijk te zeggen. Er zitten twee identieke woofers in de kast. Speciaal door Vifa, de bekende fabrikant van luidsprekerunits, voor MC gemaakte 12 Ohm units.
Eén daarvan is direct zichtbaar in het front, nummer twee vind je aan de achterkant. Beide zijn met de neus dezelfde kant opgericht. Het bijzondere zit ‘m hier in het punt dat de speakerunits niet hard met de kast zijn verbonden door ze in de behuizing te schroeven, zoals we normaal zien, maar onwrikbaar met elkaar zijn verbonden met een dikke aluminium trekstang door het centrum van de units, die de speakers op hun plek houdt.
Deze constructie zweeft als het ware in zachte afdichtringen in de kast. Dit moet een mechanische ontkoppeling tussen kast en speakerunits verzorgen. In het open gewerkte model van de MP5 dat ik ook ter beschikking heb is te zien hoe mooi en oerdegelijk dit gedaan is.
De tweeter komt van het Israëlische Morel. Uitgerust met een Neodymium magneet en softe 28 mm dome. Het ‘bolletje’ is van een materiaal dat de fabrikant ‘Acuflex’ noemt. Ook hier kiest MC weer niet de gemakkelijke weg. De tweeter is niet zomaar op het front geschroefd maar kreeg een eigen behuizing, die vervolgens ook weer mechanisch ontkoppeld is van de rest van de kast. Dit is zo mooi gedaan dat het op het eerste oog niet eens opvalt. Bij het oppakken van de kast aan de bovenkant merk je echter meteen dat deze los op de laagkast staat, door de zijpanelen op de plek gehouden. Waarom al deze moeite met een zo bewerkelijke kastconstructie? Heel simpel eigenlijk: het weergeven geluid mag in de filosofie van MC niet door trillingen van de kast zelf beïnvloed worden, wat tot ongewenste kleuring zou kunnen leiden.
Cross over
Het 2e orde, 12 dB per octaaf filterhellingen, cross-over filter zit onderin de kast. Hardwired opgebouwd en gesoldeerd. Dit mag ik graag zien. Ik heb een bloedhekel aan filters en speakers die via bedrading met gammele klemmetjes met elkaar verbonden zijn. Natuurlijk: heel handig om in massa te produceren, maar het echte handwerk en duurzaam soldeerwerk geeft ook contactzekerheid over vijf of tien jaar. Het filtermateriaal is van goede tot zeer goede kwaliteit. De beste foliecondensatoren zitten op de plaats waar het nodig is. Het filter biedt op de aansluitkant de mogelijkheid om het hoog (subtiel) wat aan de eigen smaak aan te passen. Dit wordt gedaan met draadbruggen en twee paar extra aansluitterminals. Ik merk dat de ene luisterkamer de extra paar dB hoog goed van pas komen terwijl in de woonkamer de bruggen er uit blijven, wat het hoog iets terug haalt.
Een opmerkelijke speaker qua constructie, zeker ook wat de woofer betreft: twee speakers die middels een stang in hun uitsparingen gehouden worden, dat vereist nogal lage toleranties in de bouw van units, kast en de staaf, 1/10mm kan het verschil zijn tussen te vast of te los.
Waar ik wel even mee zit: zwaartekracht: gaan de korven van de speakers niet vroeger of later aan de onderkant op het mdf rusten? Ook denkende aan uitzetting en krimpen o.i. van temperatuur en vochtigheid. Risico op bijgeluiden?
Niet vermeld in de tekst (of ik heb er overheen gelezen) maar wat ook nog een voordeel is van deze woofer constructie is het dat hij impuls gecorrigeerd is. Alleen onbalans tussen beide woofers levert nog krachten op die men moet dempen. Ik neem aan dat in de filtering de achterste woofer identiek is aan de voorste, in dat geval zal er ook een meer bi (niet di) polair afstraal gedrag zijn in de middentonen.
Echter, wat ik mij wel afvraag: is ooit eens onderzocht wat de verhouding is aan kastwand trillingen veroorzaakt door de mechanische koppeling van kast en speaker en de trillingen die worden verookzaakt door de druk opbouw in de kast. Is die verhouding dermate dat dit zich loont? Of had een simpelere impuls gekorigeerde opzet ook volstaan.
AB
Geachte AB,
De reactieve karachten die in/door de magneet worden opgewekt worden normaal door het chassis naar het front van de kast afgevoerd. Er zijn metingen gedaan waarbij blijkt dat die krachten op het frontpaneel dermate groot zijn dat bij sommige frequenties het energie niveau van het frontpaneel slechts 6 dB lager is dan het niveau van de luidspreker. Met name op de resonatie frequenties van een dergelijk paneel en meestal is dat in het kritische middengebied. Nu zoekt men ook wel naar oplossingen door het frontpaneel heel dik (Avalon) te maken, dan gaat de resonatie frequentie omhoog of heel zwaar te maken of bol (Thiel) of de kast inwendig van een soort matrix te voorzien, ook dan gaat de resonantiefrequentie omhoog door een grotere stijfheid. De akoestische energie is veel lager dan de mechanische en die druk wordt dan ook geleidelijk over de wanden verdeeld. Ook hier zijn beelden van gemaakt met stroboscopisch licht en je ziet dan ook heel weinig energie die door de kast wordt afgegeven. De kwaliteit van de kast is natuurlijk wel belangrijk. Het niveau van deze energie is bij een matig gebouwde kast nog altijd minder dan 18 db van het energieniveau dat de luidspreker afgeeft. Door nu de mechanische energie te elimineren door de beide woofers te koppelen geeft dat een enorme winst. De beide chassis zullen geen energie meer overdragen op het front of achterpaneel en zodoende de kast niet mechanish in trilling brengen. Indien het chassis op het MDF zou rusten heeft dat dan ook geen invloed.
De achterste woofer is trouwens veel lager gefilterd. Als hij als een echte bipool zou functioneren is hij weer veel lastiger te plaatsen juist iets wat ik niet wilde. Bij het MC patent zoals is toegepast in de M1 en de M3 (ook de M5) zit de woofer op een buis die vervolgens op de achterzijde van de kast is gemonteerd. Ook hier geeft dat een groot voordeel. Door de zandvulling in de buis en het extra dikke achterpaneel geeft deze beduidend minder energie af dan een normaal dik achterpaneel wat niet is ondersteund. En het frontpaneel wat door de gaten beduidend zwakker is dan het achterpaneel zal in deze opstelling niet mecahnische worden belast. Je kunt zelf eenvoudig metingen doen aan de trillingen van de panelen van een luidspreker door een element voor een electrische gitaar op je paneel te schroeven en zodoende krijg je het energieniveau van de kast in beeld.
Met vriendelijke groeten,
Rob
Beste Rob,
Dank voor de reactie en nog van de ontwerper zelf begrijp ik van de redactie.
Als de achterste woofer lager gefilterd is, levert dat dan niet vanaf die frequentie een toenemende onbalans op omdat de impuls correctie wegvalt en waardoor dus de constructie kan gaan vibreren in de afdichtings ring (ik neem aan de afdichtingsringen tussen korven en kast flexibel zijn) of is de filtering toch zo hoog gekozen dat de massatraagheid dit gewoon dempt?
Ik kan mij voorstellen dat in zo’n onbalans waarbij de reactieve krachten uit de magneet niet meer gedempt worden, dat zoiets de weergave gaat beinvloeden, afhankelijk van een aantal parameters zal de conus geen energie kunnen overdragen omdat de tegenreactie van de korf/magneet niet gedempt is en elkaar dus uitdempen, en door looptijd verschillen elkaar mogelijk ook versterken.
Indien uit metingen is gebleken dat de reactieve krachten dermate zijn is het opmerkelijk dat het ontkoppelen van de speakerkorf van de kast geen vaker toegepaste methode is.
Groet,
AB
Apropos, gevoelsmatig lijkt mij dan de MC Patent methode dan veiliger om speaker en kast te ontkoppelen.
Ik zoek ivm vervanging van schuimrubber blokjes onder de rechthoekige stoffen dekseltje van mijn 2 MC 3 speakers dergelijk schuimrubber.
Door de jaren heen zijn deze “vergaan” en vallen uit elkaar.
Dat “blokje” zat aan de onderkant van het rechthoekige stoffen roostertje en op de box zelf gelijmd.
Wie kan mij helpen. Ik vind geen contact mogelijkheden met MC-Systems .
Ad Brocken
06 54 22 14 04
Hallo Ad
Hierbij het email adres van MC.
info@mc-systems.com
Ik ken Rob als een zeer bevlogen en vriendelijk persoon en ik weet dat hij je zeker
kan en wil helpen.
Met vriendelijke groet
Hans (tevens al zeer veel jaren een tevreden mc bezitter )
Ik heb nu de wat oudere MC Systems 5-2 op de kop getikt. Echt superspeakers. ik weet wel, voor mijn geen andere meer!