iFi SPDIF iPurifier
[nextpage title=”iFi SPDIF iPurifier” ]
Een nieuw toverstickje van iFi
iFi blijft verbazen met steeds weer nieuwe compacte audioapparaten en accessoires die steeds weer meer dan volwassen prestaties blijken te leveren. Het is niet het eerste ‘ding’ van iFi dat we hier bespreken. De nano iDSD DAC de micro iPhono phonoversterker gingen SPDIF iPurifier al voor. Bij ieder onder handen iFi apparaat(je) vraag ik me af hoe ze het voor elkaar krijgen zoveel kwaliteit in dergelijk kleine behuizingen te krijgen, die ook nog eens fraai zijn uitgevoerd. De iFi SPDIF iPurifier is wat dat betreft niet anders. Een uit massief aluminium gefreesde behuizing biedt plaats voor een sandwich van elektronica.
Compleet
De mooie verpakking blijkt eveneens weer verbazingwekkend compleet gevuld te zijn. Naast de iFi SPDIF iPurifier zelf en de noodzakelijke voeding zijn alle denkbare verloopstukjes en stekkers voor tal van aansluitmogelijkheden aanwezig. Op het eerste oog niet zichtbaar maar naast de coaxiale S/PDIF aansluiting is ook een optische in en uitgang aanwezig. De uitgang wordt in de zijkant geprikt. Ook BNC verloopstukjes ontbreken niet.
S/PDIF
De digitale S/PDIF uitgang is niet lang na de introductie van de CD-speler geïntroduceerd. De eerste jaren moesten CD-spelers het nog alleen met analoge uitgangen doen. Tot de S/PDIF aansluiting (Sony/ Philips Digital InterFace) werd geïntroduceerd kwamen langzaam de eerste separate DA-converters op de markt. Nu was er immers de mogelijkheid om een seperate Digitaal Analoog Converter (DAC) aan te sluiten. Eind jaren 80 zagen we de eerste golf van losse DAC’s, vaak niet meer dan een black box met een een cinch of BNC S/PDIF ingang en twee analoge uitgangen. Uiteraard alleen geschikt voor 16 bit/ 44,1 kHz. Wat geen bezwaar was, muziekbronnen met een hogere resolutie zien we pas jaren later. Losse DAC’s blijven in die jaren echter een beetje een niche product. 
Jitter
Het was eveneens in die jaren dat ook de zaak ‘jitter’ steeds belangrijker werd. Digitale audio staat of valt bij het broodnodige kloksignaal. Geen klok geen muziek. Jitter staat voor timingsfouten die ontstaan in het digitale domein en voor afrondingsfouten kunnen zorgen bij het omzetten naar het analoge uitgangssignaal. Hoe strakker de data geklokt wordt en blijft, hoe lager de jitter. 
Dat jitterprobleem inspireerde ontwikkelaars in die jaren tot rigoureuze oplossingen, zoals de Genesis Digital Lens. Je sluit daar je digitale bron op aan, de datastroom wordt vervolgens gebufferd, opgepoetst en strak herklokt. Zo’n digitale jitterkiller was ongeveer van hetzelfde formaat dan de aangesloten CD-speler. Deze Digital Lens had in die dagen, de hoogtijdagen van de CD-speler, ook mede door de hoge vraagprijs, een bijna mythische naam waardoor het tot op de dag van vandaag een gezocht apparaat is. Nu, pakweg 20 jaar later wisselen ze nog steeds voor rond 1000 euro van eigenaar.
Anno 2016
Tijden veranderen, elektronica is sterk gekrompen én ook nog tot veel meer in staat. Waren jitterkillers en zelfs DAC’s vanaf eind jaren 90 tot een stuk na het nieuwe millennium nog beperkt tot bitrates en samplefrequenties van 16 bit en tot maximaal 48 kHz, hedendaagse digitale elektronica lijkt geen bovengrens meer te kennen. De iFi SPDIF iPurifier kan samplefrequenties tot 192 kHz aan. Daarmee vang je 99,99% van de huidige highres muziek af.
[/nextpage]
[nextpage title=”Binnenkant” ]
Binnenkant
Een inspectie van de binnenkant maakt de verbazing en bewondering enkel nog groter. Een tweetal dubbelzijdig uitgevoerde PCB’s bevat de noodzakelijke elektronica. De in en uitgangs cinchdelen zijn rechtstreeks op de PCB gesoldeerd maar worden door sterke mechanische constructie strak ingeklemd tussen de aluminiumhelften van de behuizing waardoor er geen stress ontstaat. Een knap staaltje werk.
Voeding
De iFi SPDIF iPurifier is een actieve schakeling. De noodzakelijke voeding wordt via een micro USB connector aangesloten. Deze krijgt zijn spanning uit de bijgeleverde iFi stekkervoeding. Niet te verwarren met een standaard 13 in een dozijn 2 euro stekkervoeding. Daar is deze iFi iPower voeding superieur aan. Zelf beweert iFi dat deze iPower voedingen schoner dan een batterij zijn.
Beloftes
iFi belooft nogal wat. Met andere woorden: er gebeurd nogal het een en ander binnen in de kleine SPDIF iPurifier. Lees maar even mee:
- Galvanische isolatie van de bron (altijd een pluspunt)
- Herklokken met een in de SPDIF iPurifier gegenereerd kloksignaal.
- Het signaal wordt gebufferd in een geheugen.
- De datastroom is bit-perfect
- Een stiller dan een batterij voeding.
Zie je de overeenkomsten in techniek met de jitterkillers van 20 jaar geleden? Alleen voor een fractie van de prijs die destijds gevraagd. Hier zal misschien een beetje smalend over worden gedaan maar verlies niet uit het oog dat alleen al je smartphone vele malen krachtiger is dan de grote PC towers van voor de Millenniumwissel. 
Maar eh, S/PDIF? Is dat niet…
Ja, na de USB invasie van afgelopen tien jaar lijkt de SPDIF aansluiting naar de achtergrond te zijn geraakt. Dat is echter erg kort door de bocht. Kijk alleen eens naar het aantal muziekstreamers met ingebouwde DAC van Sonos, Bluesound, de ELAC Discovery… en het zijn er nog heel meer. Wil je de kwaliteit daarvan verder opschroeven, dan sluit je de SPDIF ingang van deze speler aan op een betere DAC. En dat gaat veelal via de coaxiale S/PDIF aansluiting. Of via een optische Toslink verbinding.
Maar wat kan de iFi iPurifier daar nog aan toevoegen? Dat hangt af van de signaalkwaliteit die uit de bewuste S/PDIF uitgang komt. Is die al bovengemiddeld goed, dan zal de iFi SPDIF iPurifier daar relatief weinig aan toe kunnen voegen. Maar lang niet iedere S/PDIF uitgang is tot de limiet gedreven goed. En biedt vaak ook geen galvanische scheiding. Een S/PDIF uitgang heeft niet altijd de hoogste prio. Goed is vaak goed genoeg.
Maarrrr, wij willen natuurlijk meer…
Bedenk ook eens hoeveel Sonos Connect spelers er in Nederlands alleen al staan. Die doet het helemaal niet beroerd met een externe DAC er achter. Hoe graag leunstoelaudiofielen, met aan iedere mondhoek een gewicht van een kilo, ons dat zo graag in willen peperen. Dat een Sonos een jittermachientje is bijvoorbeeld. Maar ja, hoeveel van die LSA’s hebben zelf daarwerkelijk de jitter uit de S/PDIF uitgang van de Sonos gemeten, nog afgezien van het feit dat ze er ooit eentje in handen hebben gehad?
Nou, neem maar van mij aan: nagenoeg geen één… ‘Ik hoor het direct als een signaal verjitterd is, daar ben ik zoooo gevoelig voor…’ . Dit soort kul hoor of lees ik waarschijnlijk iedere dag wel eens. Naast mooie apparatuur is er aan aanstellerij helaas ook geen geen gebrek in de wondere audiowereld. Iedereen kan immers een podium grijpen op de sociale media en forums.
Het kan echt wel beter
Kijk, de Sonos Connect een jitterbak noemen is onzin, of onze Audio Precision meetopstelling moet zo liegen, er is echter zeker ruimte voor verbetering. Maar waar is dat niet? Er zijn een paar bedrijven zelfs zeer bedreven in het upgraden. Mooi maar helaas wel tegen een prijs die de aanschafspijs van een Sonos Connect zelf overschrijdt.
Zelf gebruik ik de Sonos streamer hoofdzakelijk nog als radio. Maar dit is natuurlijk de uitgelezen mogelijkheid om te zien en horen of de iFi SPDIF iPurifier voor een meerwaarde kan zorgen. Heel prettig is dat er geen extra S/PDIF kabel nodig is. De iFi stick steekt rechtstreeks in de S/PDIF cinch ingang op de DAC. Tussen Sonos Connect en iFi komt de Wireworld Gold Starlight 6, die ik al enkele jaren gebruik. Als de voedingkabel wordt ingeplugd gaat licht er een LED op op de iFi SPDIF iPurifier. Deze LED laat bij wisselende samplefrequenties een andere kleur zien. En rood oplicht als er geen signaal gelockt is.
[/nextpage]
[nextpage title=”Luisteren” ]
Luisteren
Eerst wordt een stuk muziek rechtstreeks geluisterd. De Sonos Connect klinkt best goed maar is wat meer omfloerst dan de ‘hoofdmuziekstreamer’, wat minder sprankelend ook. Om niet te zeggen domweg saaier. Ik zou er niet dagelijks meer naar willen luisteren.
De iFi stick wordt er snel tussen gehangen en het zelfde muziekstuk nogmaals gespeeld. Tja, dat is niet verkeerd! Na een aantal albums weer terug naar de normale situatie maakt het wel duidelijk. De iFi SPDIF iPurifier promoveert het geluid uit de Sonos naar een hoger plan. De afstand tussen iFi-loos en iFi-met is van een niveau waar we normaal graag beduidend meer geld voor neer willen tellen dan de aanschaf van dit toverstickje ons armer maakt. Dit is gewoon verrassend goed. 
Een serieuze grap…
Dit maakt de weg vrij voor een min of meer ingegeven grap. Een al lang gepensioneerde Panasonic DVD speler van een jaar of 10 oud mag even weer in het audiorek plaats nemen. Het apparaat doet echt prima waar het voor gemaakt is, als CD-speler wil geen serieuze audioliefhebber hier lang naar luisteren. De ingebouwde DAC is zeer matig, de kwaliteit van de S/PDIF uitgang niet super maar wel beter.
Tot de iFi SPDIF iPurifier tussen DVD-speler en DAC wordt gezet. Hier blijkt meteen het zegenende effect nog groter dan bij de Sonos streamer. Het wordt zelfs zeer luisterbaar.
De Bluesound Node 2 dan. Daar merk ik dat de digitale S/PDIF uitgang van een behoorlijk betere kwaliteit blijkt te zijn. De iFi stick weet er op detail zeker nog wat te winnen, maar hier moet ik toch beter mijn best doen om de winst te kunnen benoemen.
Even op de meetbank
Ik heb uiteraard geprobeerd om ook nog wat in beeld te kunnen brengen wat de schakeling van de iFi SPDIF iPurifier doet met het S/PDIF signaal, vergeleken met het bloksignaal dat rechtstreeks uit de boven al genoemde DVD speler komt. Op de plaatjes is te zien dat de flank van de blokgolf steiler wordt en de overshoot verdwijnt. Er zullen ongetwijfeld nog S/PDIF uitgangen zijn die een beduidend slechter signaal laten zien, maar die heb ik zelf niet in huis. Het ‘before en after’ voorbeeld dat gegeven wordt op de fraaie iFi verpakking komt in ieder geval behoorlijk overdreven over. En dan bedoel ik het plaatje van het zwaar vervuilde ‘Before’ signaal. Het ‘After’ plaatje klopt zeker wel.
Resumé
Gebruik je een wat oudere CD-speler als transport voor je jongere DAC, of stream je met een speler als de Sonos, Squeezebox of andere muziekstreamer met een S/PDIF uitgang als bron? En ben je al aan het denken aan een upgrade van je digitale weergave? Maar dan zonder meteen je banksaldo kaal te hoeven plunderen? Dan zou ik eens heel snel dit iFi SPDIF iPurifier stickje gaan proberen. 9 van de 10 keer zal die niet meer weg gehaald worden, zo goed werkt het.
iFi maakt geen accessoires die op blabla en blingbling zijn gemaakt maar voor de rest weinig hout snijden. Het zijn altijd apparaten (apparaatjes) die door een mooi stukje toegepaste techniek werkelijk wat te bieden hebben aan de gebruiker. En altijd tegen een prijs die de wenkbrauwen doet fronsen: ‘hoe is dit mogelijk?’. Zeer warm aanbevelen, helemaal niks op af te dingen. Ben ik enthousiast? Reken maar!
iFi SPDIF iPurifier: 165,00 euro
[/nextpage]
