Finalé Audio Vivace Mini – Air Cannon Loudspeaker Transmission System
[nextpage title=”Inleiding” ]
De aanleiding voor deze recensie was mede de komst van een kleine buizenversterker met een zo gering vermogen dat mijn eigen luidsprekers nauwelijks aan te sturen zijn. Een hoorn met een flink rendement was dus zeer welkom, alleen rekende ik niet op een luidspreker met een enkele unit die maar zeven centimeter meet en toch het gehele frequentiebereik tussen 50Hz en 20kHz moet weergeven. Ja, u leest het goed: zeven centimeter of in Canadese eenheden 2.75 inch. Bij binnenkomst was het eerste dat mijn vrouw riep: “Wat een mooie systemen zijn dat”, doelend op het inderdaad fraaie uiterlijk. Zelf ging ik af op het innerlijk en liet mij inspireren met veel muziek.
Finalé Audio
Finalé Audio is van oorsprong een fabrikant van buizenversterkers uit Canada en is voor luidsprekers een samenwerking aan gegaan met het eveneens Canadese Arteluthe van ontwerper Robert Gaboury, zodat zij in staat zijn hun eigen versterkers te beoordelen op een gespecificeerd systeem. 
De Vivace Mini is de eerste in een bescheiden rijtje, tevens het kleinste ontwerp en de eerste die commercieel beschikbaar is.
De Vivace Mini heeft zijn uiterlijk gekregen vanwege de inwendige vorm van de kast. De bovenzijde loopt schuin omhoog en meet aan de voorzijde 74cm en achter 81,5cm. Gemeten aan de bovenkant is het systeem 14,5x28cm, aan de onderkant 17x33cm. De Vivace Mini staat op verchroomde pootjes en eveneens verchroomd is de rand op de baffle rond de luidspreker unit. Leverbaar in satijn wit of zwart is het visueel een zeer fraai geheel. Van binnen is de constructie complex om een akoestische versterking te geven van ongeveer 10dB aan de unit en daarmee het rendement naar 92dB te tillen bij een nominale impedantie van 16Ohm, zodoende een buitengewoon vriendelijke belasting vormend voor een buizenversterker.
Achterkant van de driver
De achterkant van de driver ziet een driehoekige compressiekamer van 1,2 liter, een vorm waar terugkaatsen van energie naar de conus in beperkt is. Via een sleuf komt de naar achter afgegeven energie in een naar beneden gerichte pijp met de vorm van een omgekeerde, uitgerekte Pyramide, om vervolgens aan het einde een U-bocht te maken en terecht te komen in een afgestemde Helmholtz resonator, ook in een Pyramide vorm, die aan de achterkant de verdere kast in beslag neemt. De werking van het geheel is gelijk aan een hoorn wat betreft akoestische versterking. De wanden van de resonator bereiken het smalste punt ter hoogte van een afgestemde pijp in de achterkant.
Die pijp is geen traditionele basreflex poort maar een bandpass filter voor alle frequenties boven de 200Hz. In de kast is geen enkele demping toegepast, volgens de ontwerper vanwege de vorm ook niet nodig, en dat draagt bij aan het relatief hoge rendement. De kastvorm is er voor verantwoordelijk dat de nadelen van een zo kleine luidsprekerunit als teveel hoge tonen en te weinig lage tonen worden beperkt. Er zijn ook veel voordelen aan het gebruik van één enkele unit, want zo ontstaat de ideale puntbron, voorkom je fase problemen en er zit geen scheidingsfilter tussen versterker en driver.
De constructie van de kast, gemaakt uit dunne HDF panelen waartussen een PVC demping is aangebracht, is door de hoornpanelen stijf geworden, blijft toch compact, heeft die fraaie specifieke vorm en zou zelfs vervorming reduceren van de driver. Robert Gaboury noemt zijn constructie een “Air Cannon Loudspeaker Transmission System”. De Vivace Mini is bedoeld voor kleinere ruimtes, geschikt voor gebruik aan kleine, hoogwaardige buizenversterkers en moet gemakkelijk plaatsbaar zijn. De prijs is 2950 Euro per paar in Nederland.
[/nextpage]
[nextpage title=”Aansluiten” ]
Aansluiten
Om de Vivace Mini aan de tand te voelen sluit ik hem aan op een DIMD PP-10 buizenversterker
die met push-pull EL84 buizen een vermogen levert van 2x10Watt. De bron is een Bluesound Node 2, direct gekoppeld aan de DIMD voor het weergeven van MQA files en via een NAD M51 DAC aangesloten voor alle “normale” files. Kabels zijn van AudioQuest, Crystal Cable en het eveneens Canadese merk Unity Audio. Om de Vivace Mini ook een kans te geven op een transistor versterker gebruik ik mijn Pass Labs XP-10 en XA30.5 combinatie. De luisterruimte is met 2,80×4,20 meter beperkt en ik plaats de luidsprekers in de lengte richting, een meter van de achterwand en 60cm van de zijwanden.
Muziek
Het zal denk ik niemand verbazen dat ik de Vivace Mini niet gelijk inzet voor zwaar klassiek werk en heavy metal, maar voorzichtig begin met akoestisch werk van Lori Liebermann. 
Van haar CD “Takes courage” speel ik een oude hit van The Bee Gees genaamd “New York mining disaster 1941”, in een prachtige uitvoering. Meerstemmige zang en gitaar dat verderop wordt aangevuld met een bas die wonderlijk goed wordt weergegeven. Stemmen zijn volkomen open in een mooi middengebied dat erg aanwezig is ten opzichte van de hoge tonen. Toch kan dit geen kwaad met deze muziek waar juist de nadruk op de zang ligt.
Een paar tracks later kom ik ”When you were mine” tegen dat alweer een kleinood is, met ditmaal een piano aan het begin en waar later een cello aan wordt toegevoegd. De piano heeft een frisse klank met harmonieuze noten en de cello is direct als zodanig herkenbaar. Stem is goed getroffen van de dame die ik meermalen heb zien optreden. Het is echt ongelofelijk dat een 2.75 inch luidspreker het enige is dat staat te spelen. Normaal staat zo’n ding te krijsen in een portable radio en presteert nagenoeg niets wat zelfs in de verste verte audiofiel lijkt. 
De man die Lori voor liet gaan is Leonard Cohen en nu verschillende stukken laat horen van zijn CD “Old ideas”. Ook zijn stem maakt op mij de nodige indruk, een krakende ondertoon op zacht gefluisterde woorden in de openingstrack, waar een achtergrondkoor van dames een sterk contrast mee vormt. Ik kan het niet heel veel volume geven, wel ruim genoeg om de kamer te vullen, terwijl ik merk dat het koor de neiging krijgt iets scherp te worden als het volume te ver omhoog gaat. Misschien ook fijn voor de buren want echt zachtjes staat de muziek zeker niet.
Gesterkt door deze ervaring durf ik een stap verder te gaan met rustige popmuziek van Dire Straits. “Ride across the river” heeft een mooie mix van stevige bas gecombineerd met veel geluidjes in de hoge tonen. Tel daarbij op de gitaar van Knopfler plus de percussie en het geheel maakt een uitstekend stuk muziek voor een test. 
Wat direct opvalt, is de snelheid in de weergave. Met dank aan de buizenversterker, maar zeker ook aan de kleine conus en het totaal ontbreken van een scheidingsfiter. Wat niet aanwezig is, omdat dat natuurkundig niet kan, zijn de diepste lage tonen met zoveel gewicht dat het laag over de grond kan rollen. Maar die mis ik niets eens omdat de weergave de aandacht vast blijft houden door snelheid en levendigheid.
Met wat schuiven en indraaien krijg ik het stereobeeld een heel stuk dieper, wat wel een beetje ten koste gaat van de rust in de weergave. Zonder in te draaien zijn de hoge tonen net wat aangenamer, maar dat is ook een kwestie van combineren van de luidspreker met de versterker. Het inmiddels grijs gedraaide “Brothers in arms” heeft evenmin het diepste gewicht. Daar staat tegenover dat de weergave niet bonkt, niet piekt op een bepaalde frequenties en het rendement toch hoog gehouden kan worden.
Bluesound
Wat zo goed gaat met popmuziek van de rustige soort moet eigenlijk ook lukken met jazz en daarom kies ik voor een volledige MQA opname van het Tingvall Trio genaamd “Beat”. 
De M51 DAC gaat er tussen uit en de Node 2 van Bluesound mag het allemaal zelf opknappen zodat ik dan MQA decoding volledig benut. De tweede track heet “Hamnen”. Piano is prachtig helder, slagwerk tot in de finesses in orde. Bas strak en snel.
Gaat er dan niets mis? Jawel, de Vivace Mini is niet het laatste woord in weergavekwaliteit, het is tot nu toe wel een luidspreker die muziek de ruimte geeft en mij laat genieten. Op “Spksteg” is het slagwerk werkelijk razendsnel en de bas stuwend, waar piano met gemak in past of bovenuit komt.
De weergave staat breed in de kamer, tot voorbij de luidsprekers richting de muur. Diepte is zeker aanwezig, de hoogte afbeelding laat wel te wensen over want die komt niet al te ver boven de luidsprekers uit. Tot pakweg 1,5 meter boven de vloer. Het middelste stuk van de compositie is zeer druk. Ik heb het al gehoord op luidsprekers waarmee mensen tot een soort waanzin werden gedreven. Als het mis gaat in de weergave, dan zit het ook echt mis.
Chet
De Vivace Mini houdt weer wonderlijk stand, laat elk instrument spreken en geeft het individuele ruimte. “Alone together” van Chet Baker doet koperblaaswerk de ruimte in zweven.
Na een MQA track is het even wennen aan een kleiner beeld dat wat meer aan de luidsprekers kleeft, echter al snel staan de benen weer op de grond en hangt het blaaswerk detailrijk en geprononceerd voor mij in een virtuele voorstelling van de musici. Geen last van scherpte, geen valse aanzetten, heel lage vervorming, allemaal zaken waar lang niet alle luidsprekers gemakkelijk mee om kunnen gaan.
Wel blijft de typische klank van een hoorn steeds aanwezig, iets waar je van moet kunnen houden. Met als voordeel de ongeremde dynamiek die mogelijk is met dit systeem.
[/nextpage]
[nextpage title=”Klassiek” ]
Klassiek
En klassiek gaat dat ook? Mijn lieveling is en blijft Janine Jansen en haar “Vier Jaargetijden” brengen mij in vervoering vanwege haar gedrevenheid. Ik kies voor de “Lente” en ga nu toch merken dat een versterker met wat minder duidelijk hoog een voordeel kan zijn. Een mooi moment om mijn Pass Labs op te warmen en over een half uurtje verder te gaan met luisteren. Inderdaad is het hoog zo wat zachter van klank dan daarnet en dat bevalt mij met de violen wel. Er blijkt ook nog wat meer detail in de opname te schuilen dan daarnet hoorbaar was. De muziek wordt door het veel grotere vermogen van de transistor versterker meer gedragen, daar staat tegenover dat die heerlijke snelheid helaas is afgenomen.
Pass Labs
Ik kan en wil niet beslissen voor de le
zer, maar persoonlijk zou ik die kleine buizenversterker van DIMD graag houden in de combinatie met de Vivace Mini en de Pass Labs bewaren voor andere luidsprekers die gek zijn op vermogen. Het stereobeeld is nauwelijks anders geworden, niet hoger, niet breder en niet dieper. Jammer want ik had hoop dat de hoogte nog wat zou winnen. Het stereobeeld staat wel heel los in de ruimte en blijft nauwelijks aan de baffle plakken, niet met buizen en niet met transistoren.
Een klarinet concert van Mozart gespeeld door vader en zoon Marriner, oorspronkelijk een SACD van Pentatone, kan mij ook niet helemaal overtuigen op de Vivace Mini. Het is een behoorlijk orkest wat er staat te spelen dat lijkt wat teveel van het goede voor de kleine conus.
Dus nog even in de herkansing met kleiner barok werk van Bach in een uitvoering van Julia Fisher waar zij een concert voor twee violen speelt. Daar is die levendigheid weer, de snelheid van de luidspreker en het meeslepende karakter dat hij toont.
Heel speels weerklinken de violen tegen elkaar in een sfeervolle ambiance die keurig voor mij wordt geschapen. De Finalé Audio Vivace Mini is geen alleskunner maar heeft zo zijn voorkeuren en die blijken met klassiek te liggen in kleinere bezettingen, niet erg, wel iets waar u rekening mee zult moeten houden.
Scepsis overboord
Met de nodige scepsis keek ik naar de Vivace Mini met zijn enkele, kleine luidsprekerunit in een gestileerde kast, mij tegelijk verzettend tegen een opkomend gevoel van: “dat kan niet”, omdat ik al e
erder eens ben verrast door een systeem met zulke kleine drivers. Gelukkig maar want de Vivace Mini blijkt een volwaardig systeem te zijn dat binnen beperkingen uitstekend presteert. Beperkingen die meer liggen op het gebied van muziekkeuze dan technische beperkingen. Waar de Vivace Mini heerlijk mee speelt is jazz in een kleine bezetting, rustige pop met fraaie zang en licht klassiek werk. Big band en zware orkestrale stukken komen niet ut de verf op een manier zoals een grote luidspreker dat kan weergeven.
Conclusie
De Finalé Audio Vivace Mini is zeker geen poging om een modieus design ding aan het publiek te slijten, het is een serieuze weergever die als een echte puntbron werkt, door de afwezigheid van een scheidingsfilter een aantal klassieke ontwerpproblemen weet te omzeilen en vanwege de bijzondere kast heel behoorlijk laag zal leveren in een niet te grote kamer. Voor de liefhebber van kleine buizenversterkers met een beperkt vermogen, die in zijn mancave geen grote hoornsystemen kan neerzetten is de Vivace Mini mogelijk een uitkomst. De levendigheid spat er vanaf, dynamiek is groot, de weergave op niveau en het luisteren is een genoegen.
Het is typisch een luidspreker die je kan grijpen in het juiste systeem, maar ook een ontwerp dat zijn beperkingen kent, iets waar de ontwerper zich bewust van is. Dat gezegd hebbende ken ik geen enkele luidspreker die geen compromis vormt of geheel vrij is van beperkingen, het is maar net waar uw voorkeuren en mogelijkheden liggen.
Finalé Audio Vivace Mini 2.950 Euro per paar
Importeur: Dune Blue
Duinlaan 143
2554 ET Den Haag
Telefoonnummer: +31 (0) 702135512
Mobiel: +31 (0) 638548126
Email: info@duneblue.com
Web: www.duneblue.nl
[/nextpage]
