Elac Miracord 90 Anniversary
[nextpage title=”Elac Miracord 90″ ]
Op een dinsdagmorgen kreeg ik een telefoontje van de importeur ServiQ. Hij had een Elac Miracord 90 Anniversary platenspeler in zijn auto staan en was in de buurt. Of ik zin had om hem te beluisteren en te testen? Nou, dat laat ik me natuurlijk geen twee keer zeggen en dezelfde dag nog had ik een fraaie notenhouten uitvoering van de Elac Miracord 90 Anniversary in huis staan. 
Op de High End in München 2016 hadden we deze nieuwe platenspeler van Elac al mogen bekijken en was ik al onder de indruk van de uitstraling en bouwkwaliteit van deze speler. Ik heb sowieso al een zwak voor de apparatuur en luidsprekers van Elac. Het is door de jaren een leverancier van mooie, doordachte audio producten met aandacht voor kwaliteit en innovatie. Kijk maar eens naar de kleine Elac Debut 5 luidsprekers die ontwikkeld zijn door Andrew Jones. Nu is er dan de Elac Miracord 90 platenspeler in een Anniversary uitvoering.
Een korte geschiedenisles
De firma Electroacustic GmbH is gesticht op 1 september 1926 in Kiel. De focus van het bedrijf was de ontwikkeling van sonar technologie en onderzoek naar signaal en geluid overdracht in water. Na 1945 richtte men zich meer op de consumentenmarkt. Het bedrijf maakt naaimachines en onderdelen voor audio. Een product gemaakt op aanvraag van Siemens zet daarna de trend voor de toekomst: een radio set. Niet lang daarna daarna maakt Elac zijn eerste draaitafel. Een wisselaar de Elac PW1. De verdere ontwikkeling van platenspelers maakt Elac tot één van de marktleiders op het gebied van platenspelers.
In de jaren zeventig maakte Elac veel platenspelers met de typering Miracord. Deze platenspelers worden door veel liefhebbers nog steeds gezocht en gerestaureerd. Na de intrede van de compact disc in 1983 is de Elac Miracord platenspeler een tijd weggeweest. Tot nu dan. Elac heeft de terugkomst van de Miracord serie met een Anniversary model 90 gevierd. Tijd om deze speler eens goed aan de tand te voelen.
Vroeger was alles beter?
De tijd dat Elac alles in eigen huis ontwikkelde en bouwde is wel voorbij. Dat geldt eigenlijk voor bijna alle audio fabrikanten. De firma doet nog wel aan ontwikkeling, maar laat de productie toch voor het grotendeels elders doen. Ook een aantal belangrijke componenten van de Elac Miracord 90 komen niet uit eigen huis. Dat hoeft ook geen enkel probleem te zijn. Maar het kan je product ook tekort doen. Daarover straks meer.
[/nextpage]
[nextpage title=”Constructie” ]
De constructie van de Elac Myracord 90
Gelukkig heeft Elac niet gekozen voor de zoveelste ‘plankjes’ speler. Daar zijn er al meer dan genoeg van. De basis van de Elac Miracord 90 is een zware, uit MDF gefreesde kast.
De console is bekleed is met een 6 mm massief notenhouten toplaag. De vier zijkanten zijn bedekt met een identieke kleur noten fineer.
De hoeken van de kast worden bedekt met een geborstelde in zwart geanodiseerde aluminium plaat. Deze combinatie geeft de speler een luxe en tevens ook een stoere uitstraling. Erg fraai vind ik zelf.
Voor wie niet van notenhout houdt, is de Elac Miracord 90 Anniversary ook in andere kleurstellingen te koop. Naast de noten uitvoering wordt er een witte met zwarte zijkanten of een zwarte met zilverkleurige zijkanten geleverd.
[/nextpage]
[nextpage title=”Techniek” ]
Het centrale lager
Het centrale plateau lager is een fors uitgevallen, traditioneel penlager. Dat wil zeggen dat de gehard stalen lagerpen in een sinterbronzen huis draait. De pen staat op een robijnen kogel in het lagerhuis.
Dit is een lagerconstructie die, mits nauwkeurig gemaakt, decennia mee kan. Af en toe wat olie of in dit geval wat lagervet en een dergelijke lager is nagenoeg onverslijtbaar. De pen is bevestigt aan een sub plateau die op zijn beurt het 6,5 kg zware aluminium plateau draagt.
In het subplateau zijn vier siliconen rubbers aangebracht waardoor het grote plateau ontkoppeld wordt. Kijk zo maak je een goed loopwerk!
De motor van de Elac Miracord 90
Dan heb je om dat zware plateau te laten draaien natuurlijk ook een motor nodig. Elac heeft hier gekozen voor een hoogwaardige gelijkstroom motor. De herkomst van de motor is een fabriek in Nederland die ook motoren voor de vliegtuigindustrie, het leger en ziekenhuis apparatuur maakt. De motor voelt ook zeer degelijk aan en loopt zo goed als geruisloos. Dat betekent dat er veel aandacht besteed is aan de constructie en lagering van de motor.
Op de as is een zwarte, ronde poelie geplaatst, waarop een relatief brede rubberen aandrijfriem loopt. De motor is geplaatst in een fraaie aluminium behuizing en zit bevestigt tussen twee metalen ‘matjes’. Een materiaal dat ook in de luisprekers van Elac wordt gebruikt. Deze ophanging zorgt er voor dat de motor ontkoppeld wordt en eventuele motor trillingen gedempt worden. Daarnaast wordt de gehele motor unit door middel van rubbers ontkoppeld van het chassis.
De motor heeft een laag koppel. Dit merk je als je de speler aanzet. Het plateau komt zeer langzaam op gang en het kan wel een halve minuut duren tot het gewenste toerental bereikt wordt. Je krijgt de neiging om hem een zetje te geven. Maar als het gevaarte eenmaal draait, wordt het toerental met een uiterste precisie constant gehouden.
[/nextpage]
[nextpage title=”Nauwkeurig” ]
De motorsturing
Voor deze gelijkloop is een elektronische motor regeling verantwoordelijk. De motorsturing bevind zich in een uitsparing in de onderzijde van de kast.
Een overzichtelijke printplaat zorgt voor de 33 en 45 rpm snelheidsregeling. De toerental regeling wordt zichtbaar gemaakt middels een led op de schakelaar aan de bovenzijde van de speler. Bij het opstarten brand deze groen en als het juiste toerental wordt bereikt veranderd hij van groen naar wit. Door het de schakelaar met een klik naar links te draaien wordt de 33 rpm toeren ingeschakeld. de middenstand is uit en naar rechts wordt de 45 toeren geschakeld.
De knop in het midden kan worden gedraaid om het toerental fijn te regelen. Hier vind ik toch wel een puntje van kritiek. Met het uitschakelen of omschakelen naar een ander toerental, wordt ook de fine tune knop meegedraaid. Soms hapert hij ook een beetje. Wat er dan gebeurd is dat door het weer terugdraaien naar het oorspronkelijk toerental, de fijnregeling weer helemaal ontregelt is. Mmm, dat had wel iets beter gekund.
Ook vind ik het lastig om te zien wanneer er exact 33.33 of 45.0 rpm wordt bereikt. De indicatie Led licht wit op als er een constant toerental is bereikt, maar dat is niet exact de 33,33 rpm of 45.0 rpm. Er zit toch wel een spreiding van een 0.6 rpm naar boven en beneden. Je hebt dan echt een rpm meter of stroboscoop schijfje nodig om het juiste toerental in te stellen. Wat je als eigenaar zou kunnen doen is de fijnregeling knop na het afstellen van het toerental even te markeren op de buitenrand van de schakelaar. Dat hoef je het maar één maal in te stellen. Maar praktisch is natuurlijk anders.
Wat ik wel erg goed vind is dat het ingestelde toerental erg precies wordt gecontroleerd. De Wow en Flutter is erg laag. Dit zal zich vertalen in een rustig en stabiel geluidsbeeld.
De toonarm van de Elac Miracord 90
Tja, dan heb je natuurlijk nog een toonarm en element nodig om muziek te spelen. Ook hier heeft Elac ge-shopped. Deze toonarm is niet in eigen huis ontwikkeld, maar door het Duitse Clear Audio voor Elac ontworpen en gemaakt. Het is een 9” toonarm met een zeer lichte, maar stijve carbon armbuis. De afstand van centraal lager en toonarm lager is 215 mm. De arm ziet er zeer verzorgd uit en is zeer netjes gemaakt.
Anti skating met een draadje en gewichtje
De anti skating wordt verzorgd middels het overbekende nylon draadje met een gewichtje over een metalen stangetje. Dat vind ik nou wel weer zonde. Een dergelijke constructie geeft veel extra en weerstand en is eigenlijk niet goed in te stellen. Waarom is er nu niet een mooie magnetische anti skating bedacht? Als Thorens op zijn consumenten platenspelers in de jaren 70 met de TP16 toonarm al een hele goede magnetische anti skating instelling had, dan is het anno 2017 toch niet zo moeilijk een dergelijke constructie te verwezenlijken.
Maar goed, wellicht ben ik wel een beetje verwend en verwacht ik wel teveel. Natuurlijk, er zijn ook veel toonarmen en ook kostbare die een dergelijke ‘draadje-gewichtje’ hebben om de anti skating in te stellen. Maar ik vind dat je als high end toonarm fabrikant, hiermee je er wel makkelijk van af maakt.
Het element
Standaard wordt er een element van Audio Technica meegeleverd. De Audio Technica AT 440 MLb. Deze wordt speciaal voor Elac gemaakt. De bekende paarse cartridge kleur is vervangen voor een zwarte en de naam is veranderd in Elac D90 E18. Uit ervaring weet ik dat dit een mooi en zeer muzikaal element is en daarmee zeker geen slechte keuze. Al is het wel vreemd dat Elac nu juist de AT 440 Mlb kiest. Aangezien Audio Technica met de productie va de AT440 Mlb evenals de AT 150 MLX is gestopt.
[/nextpage]
[nextpage title=”Meten” ]
Meten is weten
Allereerst check ik altijd even of alles op een juiste manier is afgeregeld. In dit geval is het element niet goed ingesteld. De naald valt ruim 2 mm. onder de Bearwald configuratie. Ik vermoed dat deze speler al meerdere keren als review medium is gebruikt en dat er mogelijk al eerder aan gesleuteld is. Ik ga er van uit dat hij af fabriek wel goed was ingeregeld. Aangezien ik hem nu toch op de testbank heb staan meet ik de speler ook even volledig door.
Resonantiefrequentie erg laag!
Om te zien of de toonarm een goede match is met het element, meten we als eerste de resonantie frequentie. Als ik de resonantie frequentie van de arm + element meet, kom ik op een schamele 7 Hz uit. Dat is eigenlijk te laag. Voor een goede match zou de resonantie frequentie tussen 8 en 12 Hz. moeten zijn Met een 10-11 Hz als optimaal waarde. Met andere woorden dit element heeft een te lage compliantie ( 10 µm/mN (bij 100Hz)) voor deze relatief lichte arm. Doordat de ophanging van de cantilever (lees compliantie) te star is en de arm door de lage massa daar te weinig invloed op kan uitoefenen, komt de cantilever te weinig in beweging.
Uiteraard ga ik eerst even luisteren. Voor mij wat bekende Lp’s met een erg goede opname kwaliteit zijn bijvoorbeeld de American Recordings van Johnny Cash. Met name nr. III Solitary Man vind ik erg goed opgenomen. De stem van Cash is vol, warmbloedig en innemend. Het gitaarspel spettert er af. Althans zo zou het moeten zijn.
Echter met de Audio Technica in deze arm is het wat mat en wat dunnetjes. Het klinkt wel goed, maar er zit te weinig ‘leven’, of anders gezegd ‘swing’ in. Het laag is veel te dun. Ik begrijp eigenlijk niet goed waarom er voor een dergelijke combinatie arm + element is gekozen. Deze arm zou veel beter presteren met een element met een hogere compliantie, vermoed ik zo.
Natuurlijk ga ik dat ook even uittesten en vervang de Audio Technica door een Ortofon 2M Red met een compliantie van 20 µm/mN. Na inbouwen en afstellen meet ik nu een resonantie frequentie van een 10Hz. Een stuk beter dus. Dat uit zich ook in de luistersessie.
Nu heeft Johnny wel een mooie warme stem. Gitaren zijn snel en volbloedig. Wat een verschil. En dan te weten dat dit de instapper is van de Ortofon 2M serie. Dan ook nog even de stoute schoenen aan gedaan en de 2M Red vervangen voor een Ortofon 2M Bronze. Dit is een prachtig en zeer muzikaal element. Ik ben sowieso fan van dit 2M Bronze element. Deze 2M bronze heeft net als de Audio Technica een zogenaamde ‘naakte’ fine line diamanten naald. Hij kost wel wat meer dan de 2M Red of de AT 440 MLb, maar de winst in geluidskwaliteit rechtvaardigt de prijs ruimschoots. Nu merk je pas welke kwaliteiten deze Elac Miracord 90 platenspeler in huis heeft. In combinatie met een goed element is dit een verbazingwekkend goede platenspeler.
Mijn advies is dan ook. Mocht je deze speler willen aanschaffen, vraag de leverancier dan of het mogelijk is om een ander element te plaatsen. Je zou dan kunnen overwegen om een mooie Ortofon 2M Bronze te kiezen. Maar er zijn natuurlijk meer mooie elementen die in deze arm geschikt zijn. Kies in ieder geval een element met een compliantie van pak hem beet 18-30 µm/mN.
Platen draaien
Rest nu alleen nog lekker platen draaien. En dat heb ik zeker gedaan. Weliswaar met de Ortofon 2M Bronze in deze Elac Miracord 90. Niet helemaal eerlijk natuurlijk maar het standaard meegeleverde Audio Technica element doet wat mij betreft deze Miracord 90 enorm tekort. Want met een element met een wat hogere compliantie in deze toonarm is deze Elac Miracord 90 Anniversary namelijk wel een feestje om mee te spelen. De speler speelt met heel veel rust en gemak. Mede veroorzaakt door het zware en stabiele loopwerk.
Of het nu stevige rock is of lekkere soul en jazz. Het is allemaal even lekker om naar te luisteren. Ik heb mij de hele week met deze Elac Miracord 90 vermaakt, zonder de behoefte te hebben van platenspeler te wisselen. Dat wil best wat zeggen want ik ben best wel verwend op platenspeler gebied….
Conclusie
De Elac Miracord 90 Anniversary is een topklasse platenspeler. Punt.
Het loopwerk is er goed gebouwd en de overall bouwkwaliteit ziet er strak uit. De speler heeft een solide en luxe uitstraling. Zeker in de mooie notenhouten uitvoering die ik thuis heb gehad. Wel heb ik een aantal puntjes aangehaald waar ik minder gelukkig mee was. Zeker voor een platenspeler in deze prijsklasse. Misschien zou Elac hem zonder element of toonarm moeten aanbieden. Het is natuurlijk een weloverwogen keuze van Elac in een wereld waar het gros van de platenspelers als Plug & play wordt aangeboden, maar in deze prijsklasse mag je eigenlijk verwachten dat de leverancier de speler kan/wil afstellen en inregelen. Als klant kun je dan zelf een element kiezen of zelfs een andere toonarm-element combinatie. Dat zou nog beter zijn. Misschien een punt ter overweging voor Elac…. Maar al met al is de Elac Miracord 90 Anniversary een erg goede platenspeler met enorm veel potentie.
Tijdelijke Anniversary prijs: € 2000,-
SERVI-Q B.V.
Telefoon: 033-2537193
E-mail: info@servi-q.nl
[/nextpage]
