Elac Adante AF-61: De indrukwekkende vloerstaander

Elac weet vriend en vijand te verrassen door gebruik te maken van de briljante geest van ontwerper Andrew Jones, die eerder tekende voor de Debut Series en dit keer bij Elac een duurdere reeks mocht ontwerpen onder de naam “Adante”.Twee uitgangspunten waren essentieel bij het ontwerpen van de Adante: hij moet dicht bij de muur kunnen staan en hij moet zelfs met een heel gewone receiver aan te sturen zijn. Drie modellen zijn uitgebracht tot nu toe: een monitor luidspreker, een center en een vloerstaand model. Die laatste, de AF-61, staat geheel tot mijn beschikking en ik ben benieuwd of het imposante uiterlijk de voorbode is voor een net zo imposante weergave.

Elac weet vriend en vijand te verrassen door gebruik te maken van de briljante geest van ontwerper Andrew Jones, die eerder tekende voor de Debut Series en dit keer bij Elac een duurdere reeks mocht ontwerpen onder de naam “Adante”. Twee uitgangspunten waren essentieel bij het ontwerpen van de Adante: hij moet dicht bij de muur kunnen staan en hij moet zelfs met een heel gewone receiver aan te sturen zijn. Drie modellen zijn uitgebracht tot nu toe: een monitor luidspreker, een center en een vloerstaand model. Die laatste, de AF-61, staat geheel tot mijn beschikking en ik ben benieuwd of het imposante uiterlijk de voorbode is voor een net zo imposante weergave.

Passieve radiators

Heel even hebben we bedacht dat de Adante naar mijn huis zou komen, tot zowel de importeur als ik ons realiseerden dat de speakers 45 kilo per stuk wegen en naar driehoog zonder lift getild moeten worden. We weken uit naar een bevriende dealer en kregen daar de beschikking over de luisterruimte.
De AF-61 is geen kleine jongen, met zijn hoogte van 133cm op de meegeleverde voetplaat met spikes is hij ook nog eens 244mm breed, 398mm diep (inclusief front) en de voetplaat is nog wat groter. In de baffle is bovenin een dual concentric middenweergever te vinden met een 25mm dome tweeter in het hart. Voor de middentonen een 130mm aluminium conus met een 25mm spreekspoel.

De dual concentric werkt binnen het gehele gebied vanaf 200Hz, de dome zet in bij 2kHz en gaat door tot 35kHz. De unit is mechanisch geïsoleerd van de kast door een anti-vibratie montagetechniek. Onzichtbaar zijn een drietal 16cm woofers die evenzoveel passieve membranen van 20cm doen bewegen. Een heel bijzondere constructie past Elac toe. Elk van de die woofers heeft een eigen basreflex compartiment waarvan de uitgang van de reflexpijp en de voorzijde van de woofer akoestisch koppelt met de passieve unit, die uiteindelijk zorgt voor de overdacht naar buiten van het geluid. Dat heeft voordelen, de koppeling via een passief membraan draagt bij aan een onhoorbare integratie van woofer en poort, bewegingen zijn volledig symmetrisch, de vervorming neemt af en de belasting op de conus van de woofer is in elke omgeving een vast gegeven.

Doordat de woofers akoestisch niet parallel staan maar elk in een eigen compartiment zijn geplaatst is de MDF kast zo stijf als mogelijk vanwege de vele schotten aan de binnenzijde.
De woofers zelf zijn van hoge kwaliteit, werken met een aluminium conus, opgehangen met een rubber surround in een aluminium basket. Daarnaast werken de passieve radiators meteen als een akoestisch low-pass filter. Hierdoor hoeft er minder steil gefilterd te worden zodat het scheidingsfilter nog efficiënter kan worden ontworpen. In het vierde compartiment zit de dual concentric weergever.

Op de achterzijde van de kast zitten dicht bij de onderkant de bi-wire aansluitingen, zwaar uitgevoerd, gekoppeld met strips. De AF-61 verwacht een versterker van 50 tot 160Watt voor zijn 6Ohm impedantie en het rendement ligt op 87dB volgens de standaard meetmethode. Ook heel mooi is de metalen grill die de units weet te verbergen, hij wordt op zijn plaats gehouden met magneetjes tegen de aluminium frontplaat van de baffle. Standaard toebehoren zijn verder de voetplaat, spikes, spike onderlegschotels , handleiding en handschoenen. De garantie op het systeem is 5 jaar. De gangbare winkelprijs is € 2999,- per stuk. De Adante AF-61 is leverbaar in hoogglans wit, hoogglans zwart of rosewood satijn gelakt.

Systeem opbouw

Ik kreeg de kans een systeem naar wens te bouwen en plaatste in het hart een Hegel H190 geïntegreerde versterker, geschikt voor streaming en met een ingebouwde DAC, maar ik liet het streamen over aan een Bluesound Node 2 en gebruikte als DAC een Metrum Acoustics Jade met de uitgangsspanning vastgezet op 2Volt. Een Chord Clearway digitale interlink en een Chord Epic analoge interlink verbonden de componenten. Luidsprekerkabels ditmaal een set
Chord Company Signature Reference LS kabels. Best mooi dat alle kabels van één merk zijn, dat zorgt voor synergie. Voor de netspanning staat mij een Powerigel van Naim ter beschikking en het enige stekkertje wat nog nodig is, van de Node 2, gaat in een Isotek Sirius. De luidsprekers staan vrij opgesteld, ruim weggehouden van de zijwanden en achter de speaker zit zeker 70cm tot de muur. Licht indraaien geeft een goed stereobeeld en ik kan aan de slag.

Strak laag

Van start met een oude opname van Christy Baron, haar “Got to get you into my life”, dat gelijk een laagweergave geeft die iedereen wil, namelijk diep en strak, zonder enige overdrijving, detailrijk, terwijl de bas op de CD (rip) best zwaar is aangezet in de opname. Bekkens zijn duidelijk aanwezig op een heel natuurlijke manier, lekker sissend. Ik had met de bekkens wat meer diepte in de weergave verwacht, dat komt er niet helemaal uit, ik weet namelijk hoe dat kan zijn. De weergave is mooi in balans, de stem van Baron is heerlijk sexy en volop aanwezig. Op deze manier neergezet blijft het beeld tussen de speakers staan en komt gelukkig niet te ver naar voren. Ik hou niet van “in your face”. De volgende track is “Round midnight” en weer is daar de sexy stem in een haast levensechte weergave.

Er is nu gelukkig wel meer diepte te horen in het stereobeeld. Hoewel de speaker fysiek erg groot is blijft de weergave intiem, uiteraard met voldoende steun tot in de lage regionen, laag nog steeds super strak en haast ongeloofwaardig beheerst, iets wat trouwens heel prettig is om naar te luisteren. Als een sax opduikt in de muziek mag hij van mij best wilder te keer gaan, het is bij vlagen erg netjes en misschien te beheerst wat de Adante AF-61 er van maakt. Je kunt wel heel lang naar dit soort systemen luisteren zonder dat muziek gaat vervelen of het volume te hoog zal worden. Na een berg monitors beluisteren is het een verademing eens een fors systeem te grazen te nemen. Mij nu al realiserend dat ik in de prijsklasse waarin de Adante zit niet zo snel iets kan bedenken wat hieraan gaat tippen. Ik heb het zowel over de fysieke verschijning als de weergave.

Dominantie

Nu ik toch niet genderneutraal bezig ben door alleen te wroeten in de dames sectie van mijn collectie haal ik Diana Krall met haar “Peel me a grape” van stal. Haar stem ontvangt erg de aandacht en hangt tegen te overheersend aan. Met de dynamiek in de stem is niets mis, wat kan dit systeem gemakkelijk sprongen maken. De sfeer van het nummer komt helemaal los, een dominante dame die haar wensen duidelijk kenbaar maakt en geen tegenspraak duldt. Zo hoort het inderdaad te zijn, dwingend en veeleisend. Piano en bas zijn minstens zo dynamisch en het gemak straalt van de passieve radiators af. De basweergave is net als eerder heel rijk aan detail, zeer krachtig en toch prachtig beheerst.

Het is de directe weergave die mij even op het verkeerde been heeft gezet, er is totaal geen overmatige demping toegepast en geen afronden van randen om de weergever een valse aantrekkelijkheid te geven. Dit is recht voor zijn raap, de essentie van muziek blootleggend, haast de essentie van live weergave. Snel, accuraat, soms hard. Als aan het eind van de track de piano nog eens extra aanzet dan ben ik onder de indruk. “Talking hands” van Deborah Henson-Conant is een werkje dat je niet opzet vanwege de muziek, het is een audiofiel stukje met veel geluiden, effecten, diepe stem van een man en een half zuchtende dame. De twee zingen niet maar zijn in gesprek met elkaar na een wilde nacht. Gitaar en slagwerk spuiten de luisterruimte in, percussie zwerft overal en eerlijk is eerlijk, het speelt geweldig met een rijkdom aan dynamiek. Helemaal vrij van kleuring is de weergave niet, de Adante AF-61 speelt op een aansprekende manier of hij is gewoon niet je smaak.

Pop eter

Als het bovenstaande zo goed gaat, dan zal “On every street” van Dire Straits ook niet tegenvallen? “Planet of the New Orleans” opent met een scheurende gitaar en laat daarmee opnieuw zien dat het middengebied eerder te sterk vertegenwoordigd is dan zich laat inhouden. Na het intro gaat Knopfler zingen en dat is mooi verstaanbaar, al gebeurt er om hem heen van alles, geluidjes, percussie, bas, gitaar, het blijft om Knopfler heen staan en achter hem, hij staat zelf wat naar voren in het stereobeeld. Als één woord genoemd mag worden dan is het “levendigheid”, wat gaat ook dit weer lekker soepel en zonder compressie.

Een tikje meer laag door de AF-61 dichter naar de muur te schuiven zou geen kwaad kunnen, daar is de luisterruimte waarin ik zit niet helemaal juist voor ingericht. Ik weet dat het laag hier aardig wordt opgezogen, strak gehouden, en de Adante mag gerust dichter bij de achtermuur staan. Dat laatste speelt een rol in de weergave maar kan ik niet veranderen gezien de opstelling van overige apparatuur.

geen Britse weergave van de Elac, geen gepolijst geheel, het is eerlijk en bij vlagen zo ruig als het instrument in werkelijkheid kan zijn. Ik vergeet van de weeromstuit te vermelden dat muziek niet aan de speakers plakt maar lekker vrij komt te staan. Speakers? Ik zie ze door de afmeting, ik hoor ze zelf niet in de bubbel van geluid. “Avratz” van Infected Mushroom zal iedere electro pop liefhebber laten smullen.

De Adante heeft niet de verfijning van een Harbeth als u daar naar zoekt, hij heeft meer weg van een PA of studio systeem. Lage tonen op deze track staan als een huis, zonder te overdrijven toch volop aanwezig. Daaromheen plaatsen de twee mannen achter Infected Mushroom hun synthesizer geluiden. Ik garandeer elke jonge luisteraar die van dit soort muziek houdt een haast orgastische ervaring. Laat de Adante AF-61 losgaan!

Live is live

Adele live in Londen, dat gaat mooi, het is haast of ik erbij ben in de Royal Albert Hall. Volop gebruik van de akoestiek van de hal zelf, een Hammond orgel achteraan, gitaren die blijk geven van plezier in het spel. Adele, met haar door de harde werkelijkheid van het dagelijks leven in de slechtere wijken van Londen gevormde stem, komt overal bovenuit. Ik zit potverdorie met kippenvel naar “Lovesong” te luisteren, omdat het zo dichtbij komt en indrukwekkend is. Ongepolijst is het zeker, maar op een juiste manier. Wacht tot Adele gaat praten en ervaar welk een type op het toneel staat, ze is het echt.

De signatuur van Andrew Jones die eerder in de Debut serie al indruk maakte komt keihard terug in de Adante. Sorry als het afgezaagd gaat worden, twee dames meer en ook live, Katie Melua in de O2 Arena en Eva Cassidy zingt op de CD “Nightbird”. Melua staat in de O2 Arena, geen twijfel mogelijk met de natuurlijke galm. Podiumgeluiden vallen direct op, stem is geweldig, het publiek doodstil, dynamiek overweldigend. Zo hoort een live concert te worden weergegeven. Sfeer is 100% aanwezig, het lijkt of ik naar een mooie hoornluidspreker luister.

“Time after time” van Cassidy brengt in een kleinere zaal een zelfde gevoel naar boven, haar stem zo zuiver als bronwater met her en der een erg harde “S”, die kenmerkend is voor haar licht hese stem, ze was zelf nooit tevreden over de opname omdat ze verkouden was in die tijd. Laat één ding duidelijk zijn, ik heb zelden dat neuzige zo levensecht gehoord uit een luidspreker. Een groot compliment voor de Adante AF-61 is op zijn plaats!

Klassiek?

Jazz en klassiek, gaat dat ook werken met een systeem dat zo geënt lijkt op pop en live muziek. Niets is meer ingetogen dan “Spiegel im Spiegel” van Arvo Pärt. Cello en piano, de Andante haalt opgelucht adem, even geen geweld door de passieve membranen pompen. Mocht ik al twijfelen aan de capaciteiten in de klassieke sfeer, dan zijn die nu deels weggenomen als het gaat om dit tedere werk waar de eenzaamheid vanaf straalt.

Ja, de Adante heeft wat last van kleuring en de piano is niet de concertvleugel zoals die speelt op een grote B&W of Dynaudio, het instrument is minder dragend in de lage registers en weerklinkt niet zo vol. Slecht klinkt het helemaal niet, wie zich zo af en toe overgeeft aan dit soort muziek heeft niets te klagen. Ik kan mij wel voorstellen dat een pure klassiek liefhebber een deur verder gaat kijken, de mensen aan wie pop niet of nauwelijks is besteed. Een paar stukken uit de “Vier jaargetijden” onderstrepen de opmerkingen van daarnet, spektakel is er genoeg, volop ruimte voor zachte en opzwepende passages, maar eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat meer verfijning welkom zou zijn.

van het Bobo Stenson Trio met de “Song of Ruth” heeft zeker mijn zegen, al mist ook hier de piano een zekere grootsheid. Is het toch de luisterruimte die teveel opzuigt? Het zou kunnen en het jammere is dat ik deze mastodonten van 45 kilo per stuk niet zomaar even zeven halve trappen op draag. Mijn neergeschreven ervaringen zijn en blijven een impressie waarmee ik de lezer naar de winkel lok, om daar met eigen oren de Adante AF-61 te laten zweten onder druk van uw eigen muziek. Neem wel uw partner mee, als hij of zij pas op het laatste moment geconfronteerd raakt met de afmetingen van de Elac worden ze hoogstens getolereerd in een mancave. Intussen speelt het trio zijn laatste noten, ook die geven mij een gevoel bij de opname aanwezig te zijn. De directheid is fascinerend, maakt het nodige aan gevoel en euforie in mij wakker.

Ga beleven

Het is onrechtvaardig de Elac Adante AF-61 te bestempelen als een popmuziek luidspreker, ook al zit daar naar mij idee zijn sterkste kant. Wat ik ook draaide aan popmuziek, het klinkt overweldigend echt en geeft een continu gevoel van live een concert beleven. Als de opname in een zaal is opgenomen, Cassidy, Melua, Adele als voorbeelden, dan gaat het dak er helemaal af. Jazz is minstens zo lekker en een big band scheurt het behang van de muur. Meer ingetogen jazz vormt evenmin een probleem voor de levendige Andante.

Bij klassieke muziek heb ik mijn bedenkingen en ik raad de Adante AF-61 niet aan voor iemand die alleen klassieke muziek draait, of het moet groot orkestwerk zijn waarin de dynamische eigenschappen van de Adante AF-61 mogen excelleren.

Niet iedere luidspreker is een alleseter, als hij dat wel is dan zijn vaak op alle gebieden compromissen gesloten. De Adante vormt geen gemiddelde, waar pop en jazz Michelin sterren verdienen moet klassiek op inleveren. Dat is niet erg, als je weet waarom je de Adante gaat aanschaffen.

Wat je krijgt voor € 2.999,- per stuk is een fysiek grote luidspreker, met moderne drive units, een berg heel slimme technologie, een oplossing voor de lage tonen die alle lof verdient en keurige afwerking. Elac heeft zijn geld daar belegd waar het er toe doet: de kast, de units, het filter en de grondplaat met spikes. Geen fancy fineer, geen kostbare lak, toch netjes om te zien, daar moest het uiterlijk wel aan voldoen. Wie zijn muziek kan laten spelen op de Adante AF-61 gaat genieten, nee, gaat beleven!

Elac Adante AF-61: € 2.999,- per stuk
Importeur:
SERVI-Q B.V.
Postbus 91
3870 CB Hoevelaken
Telefoon: 033-2537193
E-mail: info@servi-q.nl
Web: www.servi-q.nl