Elac 4Pi Plus.2 supertweeter

Toen ik de vraag kreeg of ik een Elac 4 Pi Plus.2 supertweeter wilde recenseren, heb ik natuurlijk direct ja gezegd. Ik ben al een tijd aan het ‘spelen’ met supertweeters en heb al eerder de meerwaarde van een supertweeter geventileerd. Nu dan deze Elac 4Pi Plus.2. Niet de goedkoopste uit ‘mijn’ serie, maar visueel gezien, wel één van de mooiste.

ELAC

ELAC uit het Duitse Kiel is een gerenommeerd luidsprekerfabrikant dat al ruim 80 jaar bestaat en sinds de jaren 80 speakers ontwikkeld en bouwt. En ELAC is wat dat betreft niet de eerste de beste De speakerunits worden er in huis ontwikkeld en gebouwd. Dat zie je niet zo veel meer. De meeste speakerbouwers maken gebruik van toeleveranciers. Niks mis mee overigens, er worden genoeg topklasse units gebouwd door bijvoorbeeld Scan Speak en SEAS die je wereldwijd terugziet in hele mooie speakersystemen.

Maar ja, als techneut heb ik altijd een zwak voor fabrikanten die alle disciplines nog zelf beheersen en vaak ook met heel eigen oplossingen of zelfs nieuwe uitvindingen komen. Zoals bij ELAC de beroemde JET tweeter al vele jaren een handelsmerk is. Nu is deze Elac 4Pi Plus.2 supertweeter aan de beurt.

Waarom een supertweeter?

Is een supertweeter nu echt wel nodig? Daar wordt nogal eens over gediscussieerd. De één vind het volslagen onzinnig, de ander zweert erbij. Als we gewoon kijken naar de fysieke aanvulling van een supertweeter, zien we dat een supertweeter de hoofdluidspreker van een aanvulling in het hoog voorziet. De supertweeter werkt in het frequentiegebied van de eigen luidspreker tweeter en daar ver voorbij. Niets nieuws dus. Vaak loopt een supertweeter wat verder in het hoog dan de standaard tweeter. Hier komen de sceptici om de hoek kijken en je vertellen dat je boven de 20 kHz. toch niets meer hoort. Ikzelf, hoor op mijn 50+,  hoor net tot 15 kHz. De heren critici  hebben dus helemaal gelijk. Of toch niet?
Als ik zo’n vraag of opmerking krijg, stel ik vaak direct een wedervraag: hebben jullie wel eens een goede supertweeter in je set geplaatst? Vaak blijft het dan stil. Ik kan je vertellen dat er hier veel meer aan de hand is, dan alleen maar een aanvulling in het hoog.

Elac 4Pi Plus.2

De Elac 4 Pi Plus.2 is geen nieuw product. Het is een supertweeter die al jaren wordt gebruikt op de Elac speakers in de top-lijn. De Elac FS601 CE en de Elac ‘Spirit of Music’ bijvoorbeeld. Prachtige luidsprekers, die bij de wereldtop van de luidsprekers horen.
De Elac 4Pi Plus.2 is een ‘stand alone’,  rondstralende bandtweeter en is al sinds 1984 op de markt. Het principe van deze tweeter is een zeer dunne aluminium folie (0,006 mm.) welke rondom de magneetunit is geplaatst. Door de verbeterde (zeer sterke) Neodym magneten wordt de efficiency van deze band tweeter enorm verhoogd tot maar liefst 93 dB. Dat is relatief hoog voor een bandtweeter. Hierdoor is de Elac 4Pi in veel luidsprekersystemen in te zetten.

 

Ontleding van een Elac 4Pi Plus.2

Natuurlijk wordt de 4Pi even ontleedt, zoals een echte onderzoeker betaamd. Wij vinden de binnenkant van apparatuur net zo belangrijk als de buitenkant. Al wordt dat ons niet altijd in dank afgenomen. Allereerst is de kwaliteit van de behuizing een compliment waard. De Elac 4PI Plus.2  heeft een stevig huis van gietaluminium. Aan de onderzijde zitten twee schroeven die toegang bieden tot het inwendige van de tweeter. Alles ziet er zeer verzorgd uit en is voorzien van standaard, kwaliteit componenten. Niets mis mee.Te zien is een filtersectie om de juiste kantelfrequentie en verzwakking te kunnen instellen.

 

 

 

 

 

Er is een mogelijkheid om de tweeter bij 10,12 of 15 kHz te laten afvallen. Aangezien elke luidspreker een eigen rendement heeft, is er op de 4Pi een mogelijkheid aanwezig om ook het rendement in te stellen. Door middel van een instelknop, kun je de output van de 4Pi Plus.2 instellen, met stapjes van +/-2 dB. Dankzij deze opties is het mogelijk, de 4Pi Plus.2 probleemloos aan te sluiten op luidsprekers met een rendement van 84 tot 92 dB.

Impedantie correctie

De impedantie correctie wordt geregeld door middel van een transformator. Deze zorgt voor een praktisch werkbare impedantie, die je versterker ziet. De Elac 4Pi Plus.2 is een echte bandtweeter en heeft van nature een hele lage impedantie. deze klassieke techniek werd vroeger ook toegepast bij de fameuze Decca Kelly tweeters. De verzwakking wordt via weerstanden gedaan en de kantelfrequentie via een drietal verschillende condensators.

 

Luisteren naar de Elac 4Pi Plus.2

Ik heb destijds mijn Klonwall aangevuld met een set Fostex T900A. Een mooie supertweeter en deze speelt al geruime tijd, met verve, mee in mijn set. In mijn supertweeter test kun je meer over supertweeters en hun inzetbaarheid lezen. De Fostex T900A is een direct stralende supertweeter met een rendement van 98 dB. Aangezien de Klonwall een duidelijk lager rendement heeft, is de Fostex aangesloten via een zogenaamde L-pad, om het output volume te kunnen instellen. Door gebruik te maken van een L-pad blijft de impedantie die de versterker ‘ziet’, constant.
De Elac 4Pi, kan, met zijn lagere rendement, direct aan de luidsprekerklemmen van de Klonwall  worden geprikt. Ik stel de verzwakking minimaal (maximale output) en de kantelfrequentie op 10 kHz. Van daaruit kun je de instellingen verfijnen en deze voor je luidspreker precies instellen.

Een bijzondere ervaring

Met de eerste noten muziek valt me op hoe fijn en makkelijk deze tweeters in de set matchen. Ik wiebel nog wat met de kantelfrequentie, die uiteindelijk toch op 10 kHz. mag blijven staan. De verzwakking blijft op de laagste stand. Dan is het ook prima. De tweeters zijn niet hoorbaar, maar wel degelijk aanwezig. Het is niet alleen erg mooi, er gebeurt ook iets bijzonders. Waar ik in mijn eerste test al over schreef is, dat een supertweeter niet alleen invloed heeft op de hoogste octaven, het beïnvloed ook de lagere frequentie respons. Dat doet deze Elac 4Pi Plus.2 enorm goed. Wat zeg ik, heel erg goed. Dat kan toch niet, vraag ik mij nu echt af. Zonder de 4Pi’s met de Fostex is het gezellig, met de 4Pi’s een feest! Welke muziek ik ook draai, de ervaring blijft hetzelfde. Als ik de 4Pi’s uit de set haal en terug gaan naar de oude situatie met de Fostex tweeters, is het feestje afgelopen en is het weer ‘gewoon’ gezellig.

Een EPO injectie voor mijn audioset

Wat direct hoorbaar is bij inschakelen van de Elac 4Pi tweeters,  is de positieve ‘versterking’ van het laag en middengebied gebied. Het belangrijke stemgeluid is warmer, voller en spannender. Akoestische gitaren klinken waanzinnig mooi. Het mooie is dat de pinpoint gelijk blijft en het gehele geluidsbeeld alleen maar positief wordt beïnvloed. Ook het karakter van de luidspreker verandert niet, maar krijgt als het ware een flinke epo spuit… Mijn Jack Johnson Lp ‘ live at the Kokua’ klonk altijd maar zozo. Wel goed, maar niet spectaculair. Nu was het letterlijk kippenvel. Maar dat geld eigenlijk voor alle muziek. wat ik ook draai, analoog of digitaal, alle muziek heeft een betere definitie en spreiding. Stemmen zijn mooier en instrumenten voller en ‘natuurlijker’.

Oppoetsbeurt

Buiten de ervaring met Elac 4Pi Plus.2, moet ik wel zeggen dat mijn hele set onlangs een stevige oppoetsbeurt gekregen. Met onze eigen GrooveMaster toonarm en daarop een ortofon SPU classic MKII, is dat een grote vooruitgang. Ik vond eerder dat het spelen van Lp’s gelijkwaardig was aan het streamen van goed opgenomen muziek met een goede DA converter. Nu gaat, met deze set, het vinyl draaien, de digitale wereld voorbij. Maar dat is een verhaal voor een andere keer.

Triestheid alom

Helaas, aan alles komt een eind. De importeur mailde me en vroeg of hij de 4Pi’s binnenkort weer kon ophalen. Terwijl ik had gehoopt dat hij vergeten was, dat ie ze had opgestuurd….. Wie denkt dat recenseren altijd even leuk is, heeft het mooi mis. Zeker met dit soort mooie apparatuur in huis. Dan is afscheid nemen soms zwaar.

Omdat ik dit soort ervaringen altijd dubbelcheck bij Dick en niet direct al mijn ervaringen deel met hem, voordat hij het zelf gehoord heeft, wilde ik persé dat Dick deze supertweeters ook in zijn set moest horen. Zo gezegd zo gedaan en heb ik Dick gebeld met de mededeling: Ik wil dat dat je deze Elac 4Pi’s beluistert in je set, maar ik kan je beloven dat je dat niet leuk gaat vinden.
Na twee dagen kreeg ik een belletje met een verbaasde Dick: niet leuk gaan vinden? Man je bent niet goed, want wat zijn die dingen goed! Waarop ik antwoordde: wacht maar tot ze over een paar dagen zijn opgehaald…….

Conclusie

De Elac 4Pi Plus.2 Is niet alleen een aanvulling voor het hoogste octaaf. Deze supertweeter heeft een positieve invloed op het totale muziekbeeld. Het meest bijzondere nog vind ik de ‘lift’ in het laag en middengebied. Het brengt je speaker naar een hoger kwaliteits niveau. Voor sommigen onwaarschijnlijk, maar wel degelijk waar. Ik kan alleen maar zeggen, als je de kans krijgt om ze te proberen, doe dat zeker. In vergelijking met mijn toch al niet verkeerde Fostex T900A, gaat deze tweeter echt een stap, nee wel drie stappen verder.

Er is niet zo vaak apparatuur, waar ik zo warm voor loop als deze Elac 4 Pi. Ook ben ik geen man van superlatieven. Iedereen die onze verhalen en recensies leest, weet dat wij ook geen blad voor de mond nemen. Als iets niet goed is schrijven we het, maar als iets goed, mag ook iedereen het weten. Deze Elac 4Pi Plus.2 hoort bij de laatste categorie. Wat is dit een fijne aanvulling voor mijn luidsprekers en de gehele audioset. Dick had dezelfde ervaring en ik vermoed ook dat deze supertweeter op heel veel luidsprekersystemen een net zo een positieve bijdrage heeft. Wij zijn in ieder geval aan het sparen……

Product: Elac 4Pi Plus.2
Prijs: € 2538,=  per set
Importeur: Servi-Q B.V.