Bowers and Wilkins CM8 Luidsprekersysteem
Nautilus pijp
Voor B&W gaat dat niet ver genoeg. De Nautilus pijp moet de naar achteren uitgestraalde energie beter absorberen en uit laten sterven zodat deze niet als reflecties terug worden gestuiterd op de achterkant van de dome. Deze dome of bol is immers niks anders dan wat de conus bij een grotere luidsprekerunit is. Hij kan alleen een heel stuk kleiner zijn omdat er veel minder lucht in beweging hoeft te worden gezet bij de hogere frequenties. In dit geval boven 4000 Hz. Waar een woofer soms moet pompen dat het een lieve lust is, zeker als er veel laag uit een kleine unit wordt verlangt. Het komt altijd uit de lengte (conusuitslag) of uit de breedte. Een 38 cm woofer hoeft nu eenmaal minder heen en weer te bewegen dan een 13 cm exemplaar als er 40 Hz op oorlogssterkte in de huiskamer wordt verlangd. Met een beetje inleving kun je dan ook beseffen dat een tweeterdome, heel kort door de bocht, ‘alleen maar’ wat staat te trillen.
Schijn bedriegt
Maar dat maakt de hoogweergever niet minder belangrijk. Wie wel eens een luidsprekerunit in een meerwegspeakersysteem ontkoppeld heeft tijdens het spelen van muziek schrikt zich een hoedje. Koppel je de woofer af dan hoor je alleen nog een energieloos vrij zacht schraal geluid. Je staat er van te kijken hoe belangrijk het aandeel van de ‘laagpomp’ is voor het totaalbeeld. Koppel je de middentoner daarna ook nog af, dan hoor je nog wat iel gesis,niet meer dan een zacht ‘psstpstpsst’. Ga je andersom te werk en haalt eerst de tweeter los, stort het hele geluidsbeeld in tot een zompig geheel waar geen enkele lol meer aan te beleven valt. Trek vervolgens de middentoner los en wat overblijft is slechts wat gerommel in de marge: ‘mwopmwop’. Geen van de speakerunits bakt er ogenschijnlijk wat fatsoenlijks van. Totdat ze weer zijn aangesloten en hun eigen gebied kunnen bestrijken. Ineens is alles er weer, van laag tot hoog. Daaruit is af te leiden dat iedere speakerunit voor het geheel veel meer betekend dan alleen voor zijn eigen afgebakende terrein. Waarom kan een subwoofer die alleen onder 30 Hz aanvult zo zegenend zijn op het totale ruimtebeeld? Waarom kan een supertweeter, die pas boven pakweg 15 kHz inkomt, het hoog soms zo mooi polijsten. Heb je de bewuste ‘sub’ en ‘super’ wel eens alleen beluisterd? Komt niet veel uit hè. Heb je daar je zuurverdiende geld aan uitgegeven? Het totaalresultaat is bij een luidsprekersysteem veel meer dan de som der componenten.
Op bovenstaande foto is ook te zien dat B&W zoals veel collega’s de speakerunits met Faston klemmentjes monteert. Handig voor de montage afdeling, waardeloos voor een duurzame verbinding. Als de speakers van mijn zouden zijn werd de ‘knip-strip-soldeer’ methode hier toegepast. Een klein minpuntje in een verder zo mooi uitgewerkt product.
Luisteren
De CM8 blijkt niet de gemakkelijkste belasting te vormen voor een versterker. Aangesloten op mijn kleinere triodeversterkers geeft duidelijk hoorbare restricties. Het geluid wordt duidelijk geknepen en krijgt wat nasaals. Mijn veelgebruikte geliefde 300B single ended versterkers zijn duidelijk niet het terrein voor de B&W CM8, beiden worden hiermee ernstig te kort gedaan.
Hier is grotere artillerie op zijn plaats. Eerst maar eens proberen op een stevige eindversterker die is uitgerust met Hypex UCD400ST modules, goed voor pakweg 300 watt in 4 Ohm. De eerder gehoorde beperkingen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Het pure geluid dat de Klasse-D Hypex versterkers me geven vind ik vaak te kaal, te steriel, te gladjes. Maar achter één van mijn buizenvoorversterkers aangesloten krijg ik dat stukje vlees en bloed dat nog ontbreekt. Het is nog steeds een geluid met een eigen karakter, en niet iedereen houdt misschien er van, maar dat mag toch?
Deze combi heb ik lang in stand gehouden, wekenlang zelfs. Waarom? Er is in die periode geen enkele aandrang om dingen te veranderen omdat het domweg lekker klinkt! Kun je een betere reden bedenken? Ik ben niet iemand die continu maar weer dingen moet upgraden en tweaken. Is er eenmaal een bepaald kwaliteitniveau bereikt dan kan ik daar heel gemakkelijk voor lange tijd naar luisteren (naar lekkere muziek!) zonder de dagelijkse voortdurende onrust van een ‘verbeterspook’ in mijn hoofd.
Beste Dick,
Ik heb een vraag: Mijn versterker heeft de mogelijkheid om de impedantie van de aangesloten luidsprekers aan te geven door middel van een keuze schakelaar tussen 4 Ohm en 8 Ohm.
Zou je, gezien de geplaatste opmerking over de gemene dip in de impedantie, adviseren om de versterker op 4 Ohm in te stellen voor de aansturing van de CM8? En zo ja, levert dat een zwaardere belasting op voor mijn versterker of juist niet?
Met vriendelijke groet,
Marten
P.S.: Ik ben de belangrijkste vraag vergeten te stellen: klinkt het bij een op 4 Ohm ingestelde versterker beter?