Triodedick Cleo 6 voorversterker
De Triodedick Cleo voorversterkers hebben inmiddels een kleurrijke traditie binnen de Triodedick zelfbouwprojecten. Inmiddels zijn we aangekomen bij de Triodedick Cleo 6, maar is het ook de beste?
Een verbeterde vijfje?
In ieder geval was het uitgangspunt een ‘simpeler’ te bouwen versie van de ‘vijf’ te maken, opgebouwd met onderdelen die min of meer normaal te vinden zijn. Het uitgangspunt is een apparaat dat betrouwbaar en voorspelbaar na te bouwen is, zonder concessies te hoeven doen aan de geluidskwaliteit. Daar zijn wat wijzigingen voor nodig. De Ba en AZ1 zijn de laatste jaren steeds slechter te vinden en de prijzen gaan door het plafond. Daarbij zie ik veel te veel niet gegarandeerde en ongeteste AZ1 buisjes te koop staan die zo uit een oude radio getrokken lijken te zijn. De kans op het kopen van opgebrande rommel is veel te groot. Kijk er mee uit. Vertrouw niet op een (gebruikte) buizen aanbieder zonder fatsoenlijke buistester. Redenen genoeg om uit te kijken naar andere mogelijkheden.
Een vervanger voor de AZ1 is niet zo’n punt, ik had de kleine kwaliteitsreus, de 6X4 al ontdekt in de PhonoDude preamp. Deze zijn nog volop te koop voor nette prijzen. Echte NOS kwaliteit.
Ze gaan lang mee en geven meteen ook een mooie slow start na het omhalen van de netschakelaar. Deze buisjes zijn door veel fabrikanten gemaakt, in zowel de USA als in Europa, en dan vooral in Engeland. Dat geeft weer de mogelijkheid om lekker te tweaken. Net als bij de oude AZ1 zijn er ook hier gehoormatige verschillen tussen de buisjes. De Tungsol wordt legendarische kwaliteiten toegedicht, ik moet zeggen dat dit buisje in mijn oren ook erg hoog scoort, maar er zijn er meer. De GEC is prachtig, de Mullard, Haltron, Sylvania… allemaal geven ze net weer een ander geluid. Probeer het zelf en bepaal je favoriet. Maar vergeet niet dat anders niet persé beter of slechter hoeft te zijn. Ook met het ‘minste’ 6X4 buisje is er nog prima te leven. Daarnaast worden er weer nieuw geproduceerde EZ81 gelijkrichtbuisjes gemaakt door JJ, en die zijn ook niet verkeerd moet ik zeggen.
BA exit… wat? nog een held de deur uit?
De BA is een ander punt, een buis die fantastisch goed kan klinken, daar vind je niet klakkeloos een mooiere van. De ECC99 misschien? Een mooie buis, krachtig maar met een zijdeachtig karakter, mmm, bij langer luisteren me vaak toch wat gladjes en braafjes. Het karakter van de ECC99 moet ergens anders in de lijn gecompenseerd worden een steviger brutalere buis. 6SN7, de klassieker dan? Best mooi, maar geen buis die de BA laat blozen. Het is wat ruwer, minder transparant, minder… minder… volgende kandidaat… 
Hé, zou de 6SN7 in samenwerking met de ECC99?… Ja, dat gaat heel goed, de combinatie lijkt sterker dan de buisjes op zich, wat in de geïntegreerde Bill versterker zo goed uit de verf komt. De ECC82? Njet, ECC83? Veel te veel gain in deze applicatie. ECC88, zou kunnen… Ik ben wel een beetje genezen van mijn ’88 fobie’, mijn continu voortschrijdende inzichten hebben me inmiddels al een paar keer laten ervaren dat er ook met deze buis erg mooie resultaten te boeken zijn, maar ik kijk hier toch liever naar andere mogelijkheden. De gain van de ECC88 is ook aan de hoge kant voor deze applicatie. De sterke 5687, die lijkt te zijn gemaakt voor de Triodedick Cleo 6! De 5687 is inderdaad beresterk maar heeft een sterk eigen, wat lomper, nog meer ruwe bolster, blanke pit voordracht dan de net al beschreven 6SN7. Een 5687 kan me op de lange duur gaan irriteren. Zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan, maar mijn 
oog is inmiddels gevallen op een Rus, de door sommige fabrikanten als supertriode betiteld: de 6N30P of vaak 6H30P genoemd. Maar de door de Russen gebruikte Cyrillische ‘H’ staat in onze westerse taal voor een ‘N’. Zou dat misschien een echt goede vervanger voor de BA kunnen zijn? Dat is dus niet zo moeilijk uit te vinden. Ik heb al lange tijd een paar van deze buisjes op de plank liggen. Als je puur op het uiterlijke vertoon uit gaat is het een vergelijk tussen de ‘beauty en de nerd’. De 6N30 is een stoer buisjes, maar puur op uiterlijk vertoon gemeten valt ‘ie naast een SIF BA triode totaal weg. Maar we gaan toch niet voor de pronk? Och, mocht het toevallig zo uitkomen, is het toch mooi meegenomen als het oog meteen ook gestreeld wordt… Maar andersom, als het mooiste buisje alleen maar mooi staat te zijn en verder als shit klinkt, is de lol van korte duur. Daar hoef je geen versterker voor te bouwen. Zet Miss Tube op een plankje, sluit de gloeidraden aan via een lichtnetadapter en klaar. Mag de nerd de muziek gaan versterken…
Hoi Dick,
Ik wil graag een cleo 6 voorversterker bouwen maar is er ook een bouwbeschrijving van? stap voor stap?
VG,
Henk…………..
Ha Henk,
Er wordt wel gewerkt aan een Classic Three kit. De Cleo 6 staat nog niet op lijst, maar ik sluit het ook niet uit dat die ook nog aan de beurt komt.
Hello Dick,
What is the main differences between Cleo VI and Classic Three and how will it effect the performance?
Sincerely,
Mikael
Cleo and Classic lineamps have different ciruits. Both have a fine performance, but it also depends on personal taste.
Beste Dick,
Is het een probleem indien de uitgangsspanning van de transfo 10V hoger of lager is en de chokes een iets andere impedantie hebben dan aangegeven in uw schema?Of is dit allemaal vrij kritisch?
De gelijkspanning aan de versterker zal dan ook uiteraard iets hoger of lager liggen.
Alvast bedankt op voorhand
Groetjes
Bert
Ha Bert,
Nee, het is gelukkig allemaal niet superkritisch. Een afwijking van + of – 10 volt zal in de regel geen problemen geven. Ook een iets afwijkende inductie of draadweerstand van een choke is geen issue.
Hoi Dick,
Kan ik de cleo 6 opbouwen met slechts één enkele voedingstransfo?
Ik bedoel mogen 2 dubbeldiodes worden aangesloten op dezelfde gloei en hoogspanning van één transformator?Deze zijn dus niet galvanisch gescheiden als ik het goed begrijp ,of kan dit problemen geven?
Alvast bedankt op voorhand.
Vriendelijke groetjes
Bert
Dag Dick,
Even over de fraaie behuizing. Ik vind slechts schoenendoosvormige behuizingen, waarvan de verzendkosten (vaak uit China) net zo hoog zijn als de kast zelf.
Waar koop jij ze?
Groet, John
Hi Dick & Marco,
Toen ik een aantal jaren geleden het plan opvatte een buizenversterker te gaan bouwen stuitte ik al snel op jullie website. Geïnspireerd door jullie projecten en enthousiasme besloot ik de Cleo 6 te gaan bouwen. Na een tijd bezig geweest te zijn met het bedenken van de kast het bij elkaar zoeken van de onderdelen en het uiteindelijke bouwen, speelt de versterker alweer een maand of 3 na volle tevredenheid.
Nu eerst op vakantie en bij terugkomst begin ik aan de Little C. (Onderdelen liggen al te wachten)
Met vriendelijke Marcel Kemper
dag Dirk,
Ik ben op zoek naar een sprague vitamin Q voor in mijn gitaar.
Kan jij mij hier verder mee helpen ?
mvg,
Dennis
Die Takmannetjes zijn toch heel erg muzikaal???? Of is er nog beter??
Als je ff niet naar de prijs kijkt?
Looks to be a very nice preamp.
Could you tell me the output impedance please?
The output impedance is a couple of hundreds of Ohm. But… the real value in the low frequencies depends on the used output capacitor.
Hi Dick, I just finished building Cleo 6 with the AE transformer set. Works a treat and the sound is surprising in its nature.
One thing I don’t understand is I have a huge amount of gain for some reason. My usual preamp has 14db gain which matches the measurements you published for the Cleo 6. I can’t measure but it should be similar.
I can’t even get past quarter turn on the vol pot and its too much. Very touchy. What do you think could be causing this?
Regards
Ben
Hello, Ben,
The Cleo 6 amplifier was made at the time that my power amplifiers had a low input sensitivity. However, when used with power amplifiers with higher input sensitivity, the total gain can be too much.
The gain that the Cleo 6 gives depends entirely on the tube used in the amplification stage.
A practical way to dampen the gain of the total chain a few dB’s is with a voltage divider at the input of the power amplifier.
Hi Dick, yes so would be good for the Atilla or the like. It’s my mistake as I had it in my head that the Cleo 6 was 14db gain not x14. The penny dropped when I re-checked the specs. I do have a low gain DIY First Watt power amp but still way to much with digital source.
Yes I understand the basic Mu Follower gain with the D3A being near unity. I’ll see if someone in AU is willing to help with changing the circuit so I can replace the 6H30 with a lower Mu tube. 12B4A seems a good candidate with 6x gain
Thanks