Restauratie van een Garrard 301 deel-2
We gaan weer verder met de restauratie van deze mooie klassieke platenspeler. Nu de metalen delen zijn vernikkeld en de motor weer als nieuw is, is het chassis aan de beurt.
Het strippen van de originele Garrard coating
De Garrard 301 die ik heb zit nog wel redelijk netjes in de lak. Je zou er voor kunnen kiezen om dit origineel te laten. Dit is wat de 'die-hard' Garrard liefhebber wellicht zou doen. Ik vind echter dat deze lak zijn beste tijd wel heeft gehad en besluit om het chassis volledig te strippen van zijn oude coating en daarna een nieuwe 2k lak aan te brengen. Het is echter nog niet zo heel eenvoudig om de lak er af te krijgen zonder de aluminium ondergrond te beschadigen.
Allereerst heb ik geprobeerd de coating mat te schuren. Echter deze is zo hard en zit dermate vast dat ik uiteindelijk heb gekozen voor een verfafbijt. Mede omdat je met schuren het risico loopt de aluminium ondergrond te beschadigen. Wees wel voorzichtig met afbijt en draag voldoende (oog)bescherming. De lak zit zo vast dat meerdere lagen afbijt nodig waren. De laatste restjes verf heb ik in de straalcabine netjes weg gestraald. Het voordeel van stralen (glasparels) is dat je het oppervalk netjes glad krijgt, zonder strepen of krassen. Het chassis is daarna direct klaar om te spuiten.
Als het chassis mooi glad is wordt er eerst een primer op gespoten. Dit zorgt voor een goede hechting van de uiteindelijke lak en tevens voor een opvulling van eventuele kleine putjes en krasjes. Wel even tussendoor schuren met korrel 400 waterproof schuurpapier. Voor de afwerking kies ik een hoogglans 2 componenten lak met de kleur RAL 9001. Dit is de kleur die het dichtste bij de originele kleur komt. Een originele Garrard kleur is er eigenlijk niet. Garrard gebruikte in de tijd verschillende créme kleuren. Een exacte kleurcode is dan ook niet voorhanden. Maar de RAL 9001 is zo goed als identiek aan de lak die op mijn Garrard 301 zit.
Als de lak droog is en goed is doorgehard kan de opbouw beginnen. Aangezien ik foto's heb gemaakt in chronologische volgorde kan ik de opbouw in omgekeerde volgorde doen. Dat is wel zo praktisch
De wederopbouw van de Garrard 301 kan beginnen
Het lijkt misschien allemaal ingewikkeld als je alle onderdelen zo los op tafel hebt liggen, maar dat valt reuze mee. De metalen delen zijn netjes chemisch ge-stripped en voorzien van een nieuwe, veilige nikkel coating. Zoals je ziet heb ik een aantal delen aan elkaar laten zitten. Dit zijn voornamelijk de delen die geklonken zijn. Ook de losse schroeven heb opnieuw laten vernikkelen.
De oude veren worden vervangen door hagelnieuwe roestvast stalen veren. Bezuinig hier niet op. De juiste veren en veerspanning is essentieel voor een goede werking van de mechaniek.
Als de metalen delen, die zorgen voor de mechaniek, zijn geplaatst kan ook de motor worden gemonteerd.
Eddy current brake
De fijnregeling van de motor wordt verzorgd door een zogenaamde 'Eddy current Brake'. Door een magneet dicht over een bewegend geleidend metaal te schuiven (in het geval van Garrard is dit een aluminium schijf die op de motoras is bevestigd), veroorzaak je een elektromagnetische kracht die in dit geval de motor afremt. Naarmate de magneet meer oppervak van de aluminium schijf bestrijkt wordt de kracht groter en wordt de motor meer geremd. De knop boven op de speler regelt de afstand van de magneet over de aluminium schijf op de motor. Bij een juist toerental staat de knop op de speler ongeveer in de nulstand en is de rem op de motor minimaal.
Het aandrijfwiel van de Garrard 301
Ook het aandrijfwiel of het zogenaamde idler wiel wordt vervangen door een splinternieuw exemplaar. Na 50 jaar is het rubber verhard (ook al oogt het goed) en is de afwijking in de rondloop vaak te groot. Een ander probleem dat vaak optreedt is dat het idler wiel in de tijd dat hij still stond tegen een vast punt heeft gedrukt. Dit resulteert dan in een (permanent) putje of deukje in het rubber.
Gelukkig zijn er nieuwe idler wielen voor de meeste platenspelers te koop. Ik heb deze gekocht bij Audio Silente in Italië. Top kwaliteit voor een alleszins betaalbare prijs. Meegeleverd worden ook nieuwe sinterbrons busjes. Het is belangrijk dat je deze met zorg verwijdert en weer aanbrengt. Er zit een pennetje bij waarmee je de oude busjes uit kunt drukken en de nieuwe weer netjes op hun plaats kunt zetten. Doe dit met beleid en zeer zeker niet met een hamer of tang maar gebruik een pers of kolomboormachine. Dit komt zeer precies en doe je dit niet goed zal het nieuwe idler wiel niet soepel draaien. Daarna een druppeltje olie en dit idler wiel kan er weer lang tegenaan.
Het centrale lager
Het centrale lager is en zeer belangrijk onderdeel van de platenspeler. Factoren als onnauwkeurigheid, slijtage en te weinig olie, kunnen allemaal oorzaken zijn van ongewenste bijgeluiden. Gelukkig zijn de lagers van deze machines van dermate hoge kwaliteit dat schoonmaken en nieuwe olie vaak al voldoende is. Als je kijkt naar dit lager zie je dat naast de twee sinterbrons bussen, waar de lagerpen in wordt gecentreerd, ook de voet rust op een vrij groot sinterbrons plateau. Dit oppervlak geeft relatief veel wrijving. Bij latere versies van de GArrard 301 zie je dat hier een sinterbrons plaatje wordt gebruikt met een lichte bolling. Dit om het contact oppervlak zo gering mogelijk te houden
Het liefste zou je hier een punt contact willen hebben. Zoals een keramische kogel. Dat is wat ik dan ook heb gemaakt voor deze Garrard. Maar daar zit wel een addertje onder het gras. Er zijn berichten van gebruikers van dergelijke lager upgrades die melden dat de kogel toch een putje slijt in de (geharde) lagerpen. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een niet consistente kwaliteit van het hardingsproces van de lagerpen. Ik heb dan ook later een dun POM kapje op de lagerpen gemaakt. Zo draait het lager zeer soepel en kan er geen slijtage op de metalen delen ontstaan.
Nadat alle mechanische delen geplaatst zijn kan de stroom worden aangesloten. Ik zet er een nieuwe 3 aderige kabel aan. Zorg wel dat je de trekontlasting niet vergeet.
De bedieningsknoppen van de Garrard 301
Als laatste kunnen de bedieningsknoppen en de tekstplaatjes worden geplaatst. Op de oude speler zaten deze plaatjes met popnagels vat. Ik heb hier gekozen voor rvs schroefjes. Dat vond ik wel zo praktisch en mooi.
Dan kan de spanning er op en ka de speler testdraaien. De hoogte van de pully wordt zo afgesteld dat het idler wiel netjes in het bereik van de pully vallen. Tijdens het draaien merkte ik dat het toerental van de speler iets te hoog was en het niet mogelijk was met de rem een juist toerental te bereiken. Ik heb dan ook een nieuwe pully gemaakt. Voor wie dit niet kan, niet gevreesd. Er zijn gewoon nieuwe pully's met verschillende diameters te koop.
Hieronder zie je een video van de afgestelde motor. Het schakelen van 33 naar 45 rpm gaat soepel en de motor loopt zo goed als geruisloos. Rechtsonder zie je de Eddy current brake.
Volgende keer ga ik verder in het derde en laatste deel van deze restauratie. Dan ga ik een mooie console maken en de speler afstellen met een toonarm en element.
Restauratie van een Garrard deel-1
Restauratie van een Garrard deel-3
Waar heb ik alles gekocht:
Garrard 301: Audio Grail Garrard 301
Garrard onderdelen: Perfect Sound UK
Nieuw idler wiel: Audio Silente Italy
2 komponenten lak: Crop Car repair online
Berken multiplex: De Hout Groothandel
vloerlak: Gamma eigen merk vloerlak mat
GrooveMaster tonearm: Audio Creative
Met een keramische kogel onder je lagerpen heb je minder lagerwrijving, was dat de reden voor de hogere snelheid?
Goedemorgen Bram, nee, dat is niet de reden. Het zal misschien een kleine invloed hebben maar de reden is dat je met een keramische kogel op een POM oppervlak veel minder contactgeluid hebt.
Nice review! Using the axis with a ceramic ball is basically a good idea, but these construction does not work. Due to the weight of the platter, the ball is pressed into the soft POM, so the ball cannot rotate and the bearing point runs without lubrication. You will see this after a short time on the plate axis. The construction is not suitable for a long time and for a damage of the platter axis.
Hi Robert, You are correct. This is what kept me thinking as well. But I have upgraded the bearing just this week. Instead of POM I use Nylon 66/MoS2. This is a way tougher material and has MoS2 incorporated which is a lubricant. Beside that I have made an extra (thin) cap on the bearing shaft. With the housing filled with oil the ceramic ball is fitted between two thin layers of Nylon 66/MoS2.
Helaas is dat lastig te zeggen.
Ik ken de SP25 niet goed en van een afstand is dat niet te beoordelen.
Hallo Marco,
Ik heb net als jij zo’n keramisch kogeltje in het hoofdlager van mijn Garrard 401 geïnstalleerd en heb daar later ook beschermend POM-schijfje voor de lagerpen aan toegevoegd. Zoals mijn naamgenoot hierboven en jijzelf al opmerkten is POM eigenlijk te zacht en ik had ook al aan nylon gedacht. Jouw oplossing met Nylon 66/MoS2 lijkt me ideaal. Zou je mij kunnen vertellen hoe ik aan dat materiaal kan komen en waar ik het zou kunnen laten bewerken?
Hallo Robert, Ik had nog een stuk liggen. Maar je zou even moeten googelen voor een leverancier. De bewerking moet gedaan op een draaiabank. Wellicht zijn er hobbyisten die je daar mee van dienst kunnen zijn.
Stralen is inderdaad een goede manier om een oppervlak netjes glad te krijgen. Ook tijdens het restaureren van mijn auto heb ik verschillende onderdelen laten handstralen. Het is een snelle en effectieve methode!