Eindversterkers met buizen in soorten en maten
Het Quad principe
Peter Walker was een geniaal ontwikkelaar die verschillende mijlpalen in de audio op zijn geweten heeft. Hij ageerde niet enkel tegen de schakelwijze van Hafler en Keroes van Acrosound, hij kwam ook met daadwerkelijke andere methodes. Zoals altijd hebben nieuwe dingen voor en tegenstanders. Maar waar de meeste tegenstanders nooit verder komen dan dat ze ‘tegen zijn’ zonder zelf met een betere oplossing op de proppen komen, is PW een man van grote daden. Quad komt met een buizenversterker waarin de eindbuis zich beter lineair gedraagt en ook nog de versterker een lagere uitgangsweerstand geeft. Dat wordt gedaan door niet alleen de anode in het uitgangstransformatorcircuit op te nemen, maar ook de kathodes een eigen wikkeling te geven. Dat laatste zorgt er voor dat de buiskarakteristieken veel steiler worden dan in een pure penthode schakeling.
De eindbuizen gaan zich meer richting een triodebuis gedragen, maar nog steeds met behoud van een hoger rendement. Het leverde buitengewoon mooie versterkers als de Quad II op. Simpel van uitvoering, groot in prestaties, heerlijk om je muziek mee te luisteren. Er worden nog steeds grote bedragen neergeteld voor mooie exemplaren. Ondanks het punt dat deze versterkers als sinds 1968 niet meer geproduceerd worden.
Anno 2011 heeft Quad weer een mooie reeks buizenversterkers in het programma opgenomen waarin het oude respectvol is verwerkt. De vermaarde Pim de Paravicini is door Quad aangetrokken om het erfgoed van Peter Walker te bewaken én om er voor te zorgen dat Quad buizenversterkers helemaal van deze tijd zijn. En dat is wonderbaarlijk goed gelukt.
De kathodetegenkoppeling kom je wel tegen in meer versterkers. Audio Research bijvoorbeeld gebruikt een variatie waarbij de secundaire wikkeling in de kathodecircuits van de eindbuizen is opgenomen. Hoe mooi ook: ieder voordeel heeft zijn nadeel. Dank zijn de kathodetegenkoppeling is er veel meer stuurspanning op de eindbuizen noodzakelijk. Met andere woorden: de ingangsgevoeligheid van de eindbuizen neemt sterk af. Dat betekend dat de stuurtrap meer spanning moet kunnen leveren. Voor een beetje ontwikkelaar natuurlijk geen punt van betekenis.
Ziet er heel mooi uit julie nieuwe site.
Dat er maar heel veel moois op komt te staan.
Gr Hans
Gaarne als extra een klein artikel wijden aan jullie 75 ohm meting van dig.interlinks.
Verder waar blijft de recensie van de MYTEK DAC???
Doorgaan met goede artikelen,vlak voor de vakantie nog wat extra,s!
vr.gr.
Ben van Druten
Food for thought…vind ik ook de buizen gebruikt door NAT audio.
De transmitter (QB5/1750) met 100 watt per kanaal of de Magma (450TH) met maar liefst 160 Watt.
Beide bakken klasse A en single ended !!!!
Erg benieuwd hoe zo iets klinkt. (betalen kan ik het toch niet haha)
Hallo René,
Die grote buizenbakken van NAT heb ik al meerdere keren mogen horen. Die klinken uitstekend. Maar ja, ze zijn kostbaar en alles behalve ‘groen’…haha… Een KT88 versterker of een 300B bakje is daarbij vergeleken een zuinige jongen.
Hallo Dick Ik had een vraagje aan je , heb de Audio Note ANE speaker en wil hier een Sun Audio 2a3 single ended achter.Wat denk jij. mvg Ron
Ik zie geen enkel probleem Ron…:-)
Gaaf artikel, het leest lekker weg en de uitleg is duidelijk. Ik ben benieuwd of je de cyclotron schakeling eens onder de loep hebt genomen, die zie je bijna nergens toegepast. Daar zou ik graag nog het een en ander over willen lezen.
Hallo Milo,
Ik heb zelf geen ervaringen met de Cylotron OTL schakeling. Maar misschien andere lezers?
Ik ben zelf nieuw op het gebied van buizenversterkers, en deze verdere electronica, maar waar zou ik het beste voor kunnen kiezen als ik naar een versterker onder de 1000 euro op zoek ben
Kom je eens hier luisteren ik heb er een stuk 5 in werkende toestand een Supertriode met trafoos van TORROIDY eigenbouw
Inspiratie Triode Dick Zijn bouw ontwerpen waren zo klip en klaar Maar wilde niet meteen 1000€ aan een versterker uitgeven Ook met eigenbouw zit je daar zo aan als je kwaliteit wilt
een Versterker met Hammond trafoos en EL12 eindbuizen ultralineair Denk dat versterkertje net onder de 500€ is gebleven
En ook nog een versterker van Chinese makelij met KT77 pushpull
Meen dat die iets van 750€ nieuw koste weet niet zeker of dat ook ultralin is klinkt anders dan mijn supertriode , maar ik vind het heel veel uitmaken wat je muziek voorkeur is En hoe HARD je wilt draaien
Heb ook nog wat met EL84 bocama la224b dat zijn 10 watt misschien een paar wat meer
Doen het uitstekend ook op de Kef Q9
Speakers doen ook veel die nu in huiskamer staan moet ik wat meer in stoppen als in Kef-Q9
Ik probeer die McIntosh eindtrap te begrijpen. Het schermrooster van de eindtetrodes en de anodes van de stuurtriodes zitten aan de anodes van de andere eindtetrodes. Dat betekent dat als de ene eindtetrode meer stroom gaat trekken haar schermooster en de anode van haar stuurtriode een hogere spanning krijgt, omdat de andere eindtetrode minder stroom gaat trekken. Dankzij de stuursignalen die 180′ uit fase zijn.
Dat lijkt op een soort van meekoppeling. De tetrodes krijgen daardoor een supertriode karakter. Ik neem aan dat die tetrode dip hiermee verholpen is. Boeiende schakeling, vooral het opsplitsen van de primaire wikkeling van de uitgangstrafo. Tetrodes krijgen daardoor op hun kathode een enorme spanning, zodat die stuurtriodes die grote zwaai moeten kunnen maken.
Groet Paul Reus, de Bilt
Dick bedankt voor het overdragen van je Kennis.
Je was mijn inspiratie om weer met buizen te gaan spelen in 2014 en erg veel hulp gehad en nog steeds van Anne Buis
Met vriendelijke groet OpaBert