Statische elektriciteit, de plaaggeest van ons vinyl

Statische (ont)ladingen kunnen onze vinylweergave behoorlijk vervelend beïnvloeden. Niets vervelender dan de random storende tikjes door statische ontladingen door je muziek te horen. Met name op kurkdroge dagen, als de luchtvochtigheid laag is, kunnen deze naargeestige onaangenaamheden het lekker genieten van een plaat onder de naald flink verstieren. Daar is echter wel wat aan te doen! 

Al decennialang kun je allerlei hulpmiddelen, de ene effectiever dan de ander, hiervoor aanschaffen. Van borstels met geleidende haren tot het gebruik van Ioniserende apparaatjes, die de spanning ter plaatse uit de lucht haalt. Marcel van der Linden heeft al veel van deze hulpmiddelen onder handen gehad. Hij kwam uit bij een ionisator, die niet meteen voor audiodoeleinden is bedacht, maar naast betaalbaar ook nog compact en effectief is. We laten Marcel verder aan het woord (Dick).

Statische lading

Ja, wat is statische lading eigenlijk en wat kunnen we er doen om deze onschadelijk te maken. Met elke wrijving wekken we statische lading op. Zelf laden we ons al op tijdens het lopen over tapijt. Of het gebeurt bij het in en uitschuiven van de vinylplaat in de hoes…

Tijdens het afspelen van een plaat in de winter, met de verwarming aan, is het statisch opladen in de droge lucht helemaal erg.

Iedere vinylliefhebber kent het ook, tijdens het draaien van de door zijn zo gewaardeerde vinyl: de vele kraakjes en het stof wat aan het vinyl blijft kleven. Ik heb het zelfs meegemaakt dat stof van het borsteltje zo weer op de plaat getrokken wordt. En stof is nu eenmaal een grote vijand voor ons geliefde vinyl.

Maar, wat kunnen we er aan doen?

Goede insteekhoezen met antistatische binnenkant gebruiken. De keuze van je mat, leer bijvoorbeeld wekt wat minder lading op. Een goede borstel, met of zonder aardedraad. Of een geaard meeloopborsteltje aan een armpje. 

Meer opties

Ze helpen allemaal wat, de ene wat meer als de ander, maar het is niet echt afdoende in mijn geval. Het enige wat naar mijn bescheiden mening echt een oplossing biedt is ionisatie. Ook hier zijn weer meerdere varianten, zoals de Milty zerostat en de Furutech Destat.

Deze helpen echt, alleen als je een plaat afspeelt heb je aan het eind weer een statisch geladen plaat… Ik wil een definitieve oplossing, een ionisator die constant werkt bij de draaitafel en dus continu de lucht ioniseert door positieve en negatieve ionen te verspreiden over de oppervlakte van de plaat.

En die zijn er...

Bijvoorbeeld de hele mooie DS Audio ion-001, deze werkt perfect, alleen vind ik die erg prijzig.

Ik ben lange tijd opzoek geweest naar een alternatief hiervoor. Dan kom je vooral bij apparatuur terecht die voor gebruik in de industrie is gemaakt. Vaak groot en lomp en ook niet altijd even veilig in een huiselijke setting. Omdat er met nogal hoge spanningen wordt gewerkt in dit soort apparaten. Daar komt nog bij dat ionisators ozon opwekken, dat is in grote concentraties giftig. Er zijn meer apparaten die ozon produceren, je ruikt het b.v. bij kopieerapparaten. Deze apparaten blijven echter allemaal ruim beneden de voorgeschreven waarden.

Gevonden!

Na lang speuren heb ik er toch één gevonden! De Fraser 3024 Ultra Compact ionisator. Een industrieel apparaatje dat op je handpalm past en werkt met een 24 volt voeding. Met een bereik tussen de 2,5 - 15 cm, met de juiste plaatsing, precies goed voor het afspelen van vinyl. 

Na verschillende testen met de plaatsing, kan ik maar één ding zeggen: dit werkt perfect! Geen kraakjes door ontlading. Stof wordt niet meer aangetrokken, en dat voor een nog steeds niet erg laag (voor niets gaat de zon (nog) op), maar voor veel vinylliefhebbers een nog wel behapbaar niet onoverkomelijk bedrag van een kleine €600,00. 

In de kast

Ik heb mijn audiosysteem in een kast staan. De Fraser 3024 ionisator kan zo tegen de achterwand worden gemonteerd, met behulp van een beugeltje uit de

Bouwmarkt (zoals op de foto’s te zien is). Maar je kunt het apparaat natuurlijk op alles monteren wat je mooi en/of makkelijk vindt.

Conclusie

Het was een lange zoektocht. Maar de Fraser 3024 maakt het de moeite meer dan waard. Een ionisator maakt het luisteren naar vinyl toch een heel stuk aangenamer. Weg zijn de statische tikjes, weg het overdadig aantrekken van stofjes uit de atmosfeer. Voor mij is het een aanwinst waar ik alweer een tijdje veel plezier aan beleef. Een aanrader!

Datasheet Fraser