Elk jaar kijken we weer uit naar de High End show in München. De grootste audiobeurs ter wereld is een evenement waar veel audio firma's te samen komen om te laten zien wat er mogelijk is op audio gebied. Na de vervelende corona tijd was het vorig jaar een magere show, omdat veel Aziatische landen het nog lieten afweten. Nu was het gelukkig weer volle bak in de MOC in München. Maar door de twee bedrijfs vakdagen is er voldoende ruimte en tijd om veel te zien. Naast alle 'show off' van de grote en vaak kostbare merken, is het zeer genieten van kleine fabrikanten die vaak hun 'outside the box' ontwerp presenteren.

Hoofdtelefoons in iedere maat en prijsklasse

Wat direct bij binnenkomen opvalt is de enorme toename op hoofdtelefoon gebied. Waar er vorige jaren nog één lange tafel stond om een en ander te beluisteren is er nu een enorm aanbod van zeer veel exotische merken die allemaal te beluisteren zijn. Er is bijna niet meer door heen te komen. 

Platenspelers in bulk...

Ook het aanbod van de drie grote platenspeler merken (Dual, Project, Thorens) is enorm te noemen. Je kunt je wel afvragen waarom men kiest voor zoveel modellen. Met name Pro-Ject heeft een ondoorzichtig aanbod. 

Dan is het bij Dual wat overzichtelijker en kleinschaliger. Duitse Dual bestaat al sinds 1907 met de oprichting van de Gebrüder Steidinger Fabrik für Feinmachanik. Er werden grammofoons en horlogegereedschap geproduceerd. In de jaren 70 van de vorige eeuw staan er Dual platenspelers in heel veel huiskamers. Na meerdere overnames over de jaren, een dalende populairiteit en met de hernieuwde belangstelling voor vinyl maakt Dual een comeback in 2002. Sinds 2020 is het bedrijf weer in vertrouwde handen onder de naam Dual GmbH en produceren ze een nieuwe mooie generatie platenspelers, helemaal in de oude traditie van Dual. 

Thorens Reference: Baas boven baas

Het is mooi om te zien dat platenspeler fabrikanten de moeite nemen om weer te investeren in nieuwe ontwikkeling en techniek. Wie had een aantal jaren geleden gedacht dat er een opvolger voor de legendarische Thorens Reference zou komen. Anno 2023 staat hij dan op de High End show in München. Een bijzondere nieuwe techniek in de Thorens Reference is de actieve anti- resonantie voorziening. Wie moet vragen hoeveel dit vinylaltaar moet kosten, kan hem zich waarschijnlijk niet veroorloven. In de wandelgangen hoorden we een prijskaartje rond 200.000 euro...

Funky Funk Firm

Het Engelse The Funk Firm is geen dertien in een dozijn firma. Het is het bedrijf waar Arthur Khoubesserian al vele decennia aan zijn ideaal van de vinylweergave werkt. De man is een Willy Wortel op analoog gebied. Zijn motto: wie zijn platenspeler wil inruilen voor een betere, kan beter kiezen voor een upgrade van zijn eigen platenspeler. Ik heb al in een eerder blog geschreven dat er tot 1000 euro al een hele fijne platenspeler kan worden aangeschaft. Wil je een iets luxere speler, dan kun je to 2000 euro heel goed slagen.

Maar als je dan na en tijdje toch iets beter wilt dan je 'simpele' 500 euro platenspeler? Fabrikanten willen je graag doen geloven dat investeren in een duurdere speler altijd de juiste keuze is. Niets is minder waar, volgens Arthur Khoubesserian. Het upgraden van een platenspeler is alleen verantwoord en zinvol, als je alles uit je platenspeler hebt gehaald. Funk Firm biedt hiervoor een aantal zeer doordachte upgrades waarmee je je platenspeler naar een veel hoger niveau brengt. Denk dan aan de Houdini (tussen headshell en element) en de de Achromat mat. Er zijn echter nog meer mogelijkheden, die we in een later blog zullen gaan bespreken.

Dat de man achter zijn producten staat bewijst de set waarmee hij op de beurs speelde: een simpele versterker en dito platenspeler op een set vintage Philips MFB luisprekers aangevuld met een subwoofer van een paar honderd euro. Hoe dat klonk? Gewoon erg goed! Ik durf te beweren veel beter dan veel van de (te) kostbare systemen die er op de show in overvloede aanwezig waren.

Een pakketje schroot, met een dun laagje chroom

De reden dat ik over deze producten zo enthousiast ben? Uit eigen ervaring weet ik dat deze producten doen wat ze beloven. Daarnaast betrekt het je weer bij de audio hobby en laten je ervaren dat kleine ingrepen vaak tot grotere positieve resultaten kunnen leiden. Dit geeft enorm veel voldoening.

We moeten ook af van de aanname dat een audio installatie alleen maar goed is als het duur is. Ik kan je vertellen dat het in 90 % gaat om klatergoud. Een pakketje schroot, met een dun laagje chroom, zoals Henk Westbroek het mooi heeft omschreven..... Ik merk dat mensen die hard gespaard hebben om een leuke en betaalbare set bij elkaar te zoeken, op fora bijna niet durven te zeggen wat ze in huis hebben. Dat is ronduit belachelijk.

Laten we eerlijk zijn 

Natuurlijk zijn er echt goede producten in het hogere prijssegment die hun prijs rechtvaardigen. Producten met een visie, mooie techniek en eigen klank. Producten die hun hogere prijs zeker rechtvaardigen. Maar die verzuipen vaak in het al maar sterkende worden marketing geweld van de hardste schreeuwers met een doorsnee geluid. Maar jongens laten we eerlijk zijn: prijzen van 20K, 40K 100K voor een versterker, luidsprekerset, audio-streamer en ga zo maar verder, is echt buiten alle proporties. Op zijn minst verwacht je dan ook dat het hemels klinkt. Ook daar moet ik je bij veel opstellingen teleurstellen.

Het is ook niet vreemd dat de fraaie producten van vroeger weer een podium krijgen. Wat zeg ik, veel klassiekers worden weer opnieuw gemaakt. Producten die goed klinken en voor iedere beurs wat bieden. Verderop een opsomming van een aantal mooi producten die we onderweg op de show tegen kwamen. Hieronder nog een aantal van de vele zeer kostbare audio sets die alom vertegenwoordigd waren in München. Behalve dat het leuk is om naar te kijken en sommigen echt aangenaam zijn om naar te luisteren, wil ik er niet al te lang bij stilstaan.

Terugkomst van de klassiekers

Zoals ik al vertelde worden er steeds meer klassiekers opnieuw gemaakt. Opvallend genoeg weer heel vaak uit Groot Brittannië. Om er een paar te noemen: Wharfdale, Harbeth, Klipsch, JBL, Falcon (LS 3/5a). Mooi gebouwd en stuk voor stuk leveren deze sets een fraaie sound met een mooie klankbalans en ieder merk met hun eigen kwaliteiten. Ik was met name onder de indruk van de Wharfedale stand. De set klinkt als een klok en deze Wharfdale klassiekers zijn ook nog eens betaalbaar.

Klipsch was aanwezig met de mighty Klipsch Jubilee. De grootste hoorn die Klipsch aanbiedt. Helaas viel deze set tegen. Dat was erg jammer. Ik had er veel mer van verwacht. Naast dat het volume veel te hard stond, was het hoog/midden aan de scherpe en onrustige kant. Ik vermoed (hoop) dat dit mede met de ruimte en/of opstelling te maken had. 

Silbatone: een set van 96 jaar oud...

Ps. let ook eens op de bekabeling van deze driver.....Het is bijna 'houtje touwtje'. Maar het gaat bij Silbatone niet om de bling bling maar alleen om de muziek. Even schiet het door mijn hoofd: hoe zal deze set wel niet klinken met een luidsprekerkabel in de vorm van een dikke, uitgezakte worst met een verkoopprijs van van + 20.000 euro? Wakker worden en snel weer verder voordat het marketing monster mij ook in de greep krijgt.....

Daar komen de schutters...eh, de Chinezen

Als je denkt dat je alles gehoord hebt, komen de Chinezen... We werden getipt om zeker deze Chinese set niet te vergeten. Dat hebben we geweten. Het Chinese merk ESD heeft enorm uitgepakt met hun ultieme prestige set. In een ruimte zo groot als een gymzaal stond een hoornsysteem met een enorme afmeting. (Twee) manshoge hoorns, aangestuurd met de nodige electronica voor versterking en voeding voor het grote aantal field coils die de drivers van muziek en power moeten voorzien.

Ik dacht dat ik bij Silbatone alles al gehoord had, maar deze set deed er niet voor onder. Wat een magische ervaring. We kwamen binnen toen er koor en orgelmuziek werd gespeeld. Ik zei tegen Dick, als je me geblinddoekt had binnengebracht en had gezegd dat ik in een kathedraal stond, had ik het geloofd. Het gemak waar deze set mee speelt is enorm. Zonder kleuring, snel en precies en akelig realistisch.

Deze set speelt mooier dan welke set op de beurs. Geen enkele zuilluidspreker, laat staan een monitor, kan hier aan tippen. Natuurlijk is dit een statement wat de Chinezen hier neerzetten, net zoals de Thorens Reference dat is. Heb je echter genoeg op je bankrekening staan, is hij gewoon te koop. Voor en slordige 3.6 miljoen is de getoonde versie met 12 lagen, traditioneel aangebrachte Chinese lak, voor jou.

Hier zie je een paar 'normale' luidsprekersystemen van ESD. Ze bouwen dus niet alleen het prestige project hierboven, dat ongetwijfeld is opgezet om te laten zien waartoe de fabrikant in staat is.

En dan weer naar huis...