Robert Fripp & Toya Willcox

Het was een tijdje stil, maar nu de hoogste tijd om weer eens wat muziek met jullie te delen. Persoonlijk was er een spannende tijd gevolgd door het virus die de hele wereld in zijn greep leek te krijgen. Maar laten we het hier houden bij de meer positieve kanten van deze tijd. Er is ineens ook veel tijd om uitgebreid bezig te zijn met de muziekinstallatie, nieuwe muziek te ontdekken of juist muziek uit eigen collectie te herontdekken. Of eens in de carrière te duiken van een artiest waar je misschien te weinig bij stil gestaan hebt.

​Sunday Lockdown Lunch

​Je krijgt een totaal ander beeld van de man die we vooral kennen op een kruk achter op het podium, in stemmig driedelig grijs, geen woord zegt en bijna emotieloos zijn gitaar lijkt te bespelen.

​Music for quiet moments

Maar er is niet alleen gekkigheid. Fripp nam thuis een aantal nummers op. Op het moment dat ik dit schrijf vijf stuks. Maar er staat nog meer aan te komen. En de titel van de serie, Music for quiet moments, is een zeer goede omschrijving van wat je kunt verwachten.

De belangrijkste ingrediënten zijn Fripp’s soundscapes, waarmee hij prachtige muzikale landschappen schildert, met ingetogen gitaarspel. Wat Fripp soundscapes noemt heeft overigens niets te maken met wat de avant-garde componisten in de jaren 60 deden en veel new age componisten nog steeds doen.

Zij gebruikte opnames van geluiden uit de natuur om een sfeer te creëren. Wat overigens wel de officiële definitie van de term is.

Frippertronics

Ambient

The Wine of Silence

Robert Fripp, Andrew Keeling, David Singleton, Metropole orkest & Koor nieuwe muziek olv Jan Stulen. (2012)

Ook als je het weet hoor je het niet echt maar het was net dat snufje zout wat het recept miste. Al met al een meesterwerk met hedendaagse klassieke muziek! En waar we als Nederland ook best trots op mogen zijn. Want vind maar eens een orkest die dit wil doen en het dan vervolgens op het allerhoogste niveau neerzet!

​Toya Willcox

Quadrophenia

Prostitute (1988)

​Met Prostitute maakte Willcox duidelijk dat ze muzikaal niet voor één gat te vangen is. Ze maakte het samen met drummer Steve Sidelnyk.

De muziek van het hele album is vooral ritme ondersteund door synthesizers en een Akai sampler. Ze steekt haar invloeden niet onder stoelen of banken, maar in combinatie met de bijzondere arrangementen en productie creëerde ze een bijzonder, intrigerend en experimenteel album.

Met de openingstrack is meteen duidelijk dat het geen doorsnee luisterbeurt gaat worden. Een redelijk bizarre conversatie tussen Toyah en Robert die overgaat in het titelstuk. Een stampend ritme die qua sfeer doet denken aan een samenwerking van The Art of noise en Laurie Anderson.

Op andere momenten, zoals in het mooie The show, is duidelijk haar liefde voor Kate Bush te horen. Falling to earth is één van de hoogtepunten van het album. En het is te verwachten met zo’n titel, Bowie komt al gauw in je gedachten op. Elektronisch cabaret in Vale of Evesham waarin Bowie en zijn Life on mars in de tekst wordt genoemd. Hoewel nergens in de credits vermeld laat Fripp zijn gitaar in de afsluiter Ghost in the universe even duidelijk spreken!

Waarschijnlijk niet ieders kopje thee maar een zeer geniaal gemaakt album die je, misschien wel juist door de simpele structuren en ritmiek, op het puntje van je stoel laat zitten en die na een aantal keren beluisteren beter en beter wordt.

Ophelia’s Shadow (1991)​​​​

Ophelia’s Shadow is de opvolger van Prostitute en is op geen enkele manier te vergelijken met zijn voorganger. De sfeer is totaal anders. Een bewuste keuze verteld Willcox later in een interview. Het moest maar eens over zijn met alle boosheid die vooral op Prostitute behoorlijk hoorbaar was. Ook wat ouder geworden wilde ze een meer “vrouwelijke” kant van zichzelf laten horen. Ze lijkt meer zichzelf te zijn en minder te leunen op de artiesten die een grote invloed op haar waren.

Het is ook het eerste album waarop manlief volledig meewerkt. Wat ook grote invloed heeft op de muziek en resulteerde in zeer fraaie arrangementen. Fripp haalt er een aantal niet kinderachtige muzikanten bij. Zo zijn daar Trey Gunn (King Crimson, David Sylvian) op bas en Chapman Stick, drummer Paul Beavis (Robert Fripp & Andy Summers, The Waterboys), gitarist Tony Geballe (Trey Gunn band) en Fripp’s schoolvriend en toetsenman Gordon Haskell die ook op twee King Crimson albums speelde. Bij elkaar mooie ingrediënten om een goed album te maken.

Nou is de verleiding groot om te denken dat het een King Crimson album is met zangeres. Dat gaat te ver. Natuurlijk is Fripp’s karakteristieke spel veel te horen en geeft je flashbacks naar Crimson in de jaren 80. De ene keer wat duidelijker dan andere. Het album begint met het titelstuk. En net zoals als in bijvoorbeeld het heerlijke Take what you will zijn die Crimson achtige structuren hoorbaar maar verpakt in mooie sfeervolle arrangementen. Eigenlijk alleen Ghost Light zou met gemak ook gezongen kunnen zijn door Adrian Belew.

Maar er zoveel meer te beleven. Zoals het prachtige The Shaman says die je met zijn aanstekelijke ritme en fijne sfeer laat dromen maar ondertussen tikt je voet vanzelf mee. Briljant day is een briljante korte popsong met gesyncopeerde ritmes. Eenvoudige coupletten die steeds toewerken naar een mooi groot refrein. Met het drijvende slagwerk en percussie in Homeward is het bijna onmogelijk om nog fatsoenlijk stil te zitten. Al zit er een heel verrassend bruggetje in die je weer even met beide beentjes op de grond zet.

Ik kan er kort over zijn het is een heerlijke plaat en ik blij dat ik hem nu, bijna 30 jaar later, ontdekt heb.

The Humans – Sugar Rush (2011)

In mijn zoektocht door de carrière van Toyah stuitte ik op The Humans. Lezend over deze band werd mijn nieuwsgierigheid meteen gewekt. De samenstelling mag best bijzonder genoemd worden. Naast Toyah Chris Wong op bas en, de in maart van dit jaar veel te vroeg overleden, Bill Rieflin eveneens op bas. Ja, U leest het goed. Zangeres, twee bassisten, geen drums, geen gitaar! Althans dat is de basis.

Maar vergis je niet dit album kan behoorlijk rocken. Er is hier en daar wel enig percussie of handgeklap hoorbaar maar dat is vaak klein en geprogrammeerd. Wong en Rieflin halen uit hun bassen wat maar mogelijk is. Soms clean dan weer zwaar overstuurd waarbij de bas klinkt als een Tenor gitaar in zijn laagste regionen.

Op Sugar Rush speelt ook Fripp mee. Spaarzaam is er een gitaar hoorbaar en in een aantal nummers zorgen zijn soundscapes voor een mooie sfeer. Maar de scheidslijn tussen bas en gitaar is moeilijk te horen. Als je live opnames bekijkt blijkt een stuk waarvan je dacht dat het gitaar was toch weer op de bas gespeeld te zijn.

Het album hakt er meteen goed in. Titanium Girl wordt gedomineerde door akkoorden gespeeld op een zwaar overstuurde bas en een door Fripp gespeelde scheurende gitaar aan het einde. Maar het zijn vooral de rustige nummers die indruk maken. Het “lieve” Love in a different way, Pebbles met zijn twee prachtige door elkaar gespeelde basloopjes en soundscapes, zet een sfeer neer die ervoor zorgt dat je hem blijft luisteren. De ogenschijnlijke eenvoud is zo mooi en boeiend.

Een effect wat ook bereikt wordt met The Reasoning. Absoluut hoogtepunt is toch wel Snow at 10:23. Vier en een halve minuut twee akkoorden, Toyah zingt klein en bijna fragiel. Met geluidseffecten en de soundscapes maken ze een prachtige opbouw die ervoor zorgt dat je je geen moment verveelt. En eens was ze The Queen of punk. En dat ze daar nog steeds niet vies van is laat ze horen in de afsluiter Put a woman on the moon, in goede punk traditie slechts 2,5 minuut lang!

De band wordt tegenwoordig vaak Toyah & The Humans genoemd om de simpele reden dat er nogal wat bands bleken te zijn met die naam.

​Ontdekkingsreis

Het was weer een heerlijke muzikale ontdekkingsreis. Het nieuwe werk van Robert Fripp, de herontdekking uit eigen collectie van The wine of silence, en het ontdekken van de muziek van Toyah. Een veelzijdige dame die doet wat ze zelf wil. Met hulp van haar even eigenzinnige echtgenoot die dan ook wel weer een stempel op haar creaties drukt. Wat helemaal niet erg is, en ook niet anders kan. Fripp is en blijft zo zichzelf dat hij altijd duidelijk aanwezig is als hij mee speelt. Of het nou zijn eigen King Crimson is, David Bowie, David Sylvian of Toyah. Hij heeft al gauw de hoofdrol en resulteert eigenlijk altijd in iets goeds!

Tot slot

​Ik heb het al zo vaak gezegd maar ik doe het nog een keer. Ik zie bijvoorbeeld op facebook, met een paar uitzonderingen daar gelaten, bijna nooit iemand enthousiast worden over een nieuwe muzikale ontdekking. Nou is er natuurlijk niets mis mee om muziek te draaien die je al kent en die je goed vindt. Dat doe ik ook. Maar ga eens wat vaker op ontdekkingstocht. Het is zo makkelijk tegenwoordig. Qobuz en Roon geven vaak al zeer fijne suggesties. Klik ze eens aan. Het verbreedt je horizon, en het gevoel als je iets moois gevonden hebt is echt heerlijk. En van de ene ontdekking komt vaak al snel de volgende.
Gewoon doen! Het maakt luisteren naar muziek nog veel leuker.