Jean-Michel Jarre – Amazônia

Toen Jean-Michel Jarre aankondigde dat er een nieuw album aan zou komen had ik daar een beetje een hard hoofd in. De inmiddels 72-jarige Fransman was muzikaal niet in zijn beste doen de laatste tijd. Livestreams met zeer slechte dance en techno versies van klassiekers uit zijn oeuvre ondersteund door tenenkrommende animaties.

Het virtuele concert in de Notre-Dame werd zelfs als album uitgebracht. Die heb ik na een halve luisterbeurt maar snel gewist van de harde schijf. En ook het EoN project was niet echt boeiend.

Maar gelukkig bleek mijn twijfel onterecht. Want Amazônia is op veel manieren bijzonder.

Expositie

Amazônia is een expositie met foto’s en films gemaakt door de Braziliaanse fotograaf en filmmaker Sabastião Salgado. Hij reisde 6 jaar lang door de Braziliaanse Amazone en legde de schoonheid van de natuur en de mensen die er leven vast op de gevoelige plaat.

Bij de meer dan 200 foto’s die er te zien zijn zorgde Jarre voor een muzikale omlijsting. De expositie opende 7 April in Parijs en zal later ook onder andere te zien zijn in Londen.

Onverwachte stijl

Dit wetende begrijp je de keuze die hij maakte voor de stijl van het album. Het is eigenlijk een 52 minuten durende ambient track onderverdeeld in negen delen. Verwacht dus ook geen melodieën a la Oxygen IV die je leven lang in je hoofd blijven zitten.

Na twee minuten weet je dat het bijzonder moet worden en je hebt al gauw door dat dit qua stijl iets heel anders is dan wat je van hem gewend ben. Als er al een link te horen is naar muziek uit zijn imposante oeuvre dan is dat naar een album die er ook nogal uit sprong qua stijl.

Zoolook

Zoolook kwam uit in 1983 en was vooral een experiment met de Fairlight CMI, de eerste echte serieuze sampler. Hoewel Zoolook veel ritmischer is dan Amazônia zijn er zeker overeenkomsten hoorbaar. Op beide albums is de menselijke stem, en vooral de klank van woorden, een belangrijk onderdeel.

Op Zoolook werden zelfs niet bestaande woorden gebruikt die door middel van de Fairlight een muziekinstrument werden. Ook op Amazônia zijn het de klanken die belangrijk zijn. Vaak samen met geluiden uit de Amazone als sfeermaker maar ook als onderdeel van de muziek. Jarre kennende zou het me niet verbazen als hij hiervoor de Fairlight weer tot leven heeft gebracht, want ook klankmatig zijn hier overeenkomsten hoorbaar. Vooral in het tweede deel van Part 7 is dat zeer duidelijk.

Boeiend

Hoewel de muziek als een lijst is om de bij behorende foto’s weet Jarre het zeer boeiend te maken. Er zit niet echt een opbouw in en eigenlijk mijmert het bijna een uur lang voort. Maar de sfeer die hij creëert zorgt ervoor dat de aandacht niet verloren gaat. En dat vind ik knap want het zou, als je niet uitkijkt, snel eentonig kunnen worden.

Maar hij heeft er een zeer interessant werk van weten te maken die een ere plaatsje verdiend binnen zijn werk! Al was het alleen al vanwege het feit dat hij zijn eigen muzikale grenzen wist te verleggen met dit album en bewijst dat hij nog niet toe is aan pensioen. En dan gaan we ervan uit dat die zouteloze techno een kleine misstap was.

Binaurale versie

Omdat het belangrijk is dat het geluid ook weer rechtstreeks bij je linker en rechter oor komt werkt het alleen met een hoofdtelefoon. Tegenwoordig kunnen ze in de studio met software een binaurale mix maken.

Nou ben ik zelf niet zo van de hoofdtelefoons maar nu toch maar weer eens de Hifiman in de versterker geprikt. Het resultaat is best spectaculair al mis ik een beetje het echte 3D gevoel. Het spatiale zit hem vooral in de breedte. Het klinkt als een ontzettend ruimtelijke stereo mix.

Maar wel een hele mooie die ik op een aantal punten zelfs mooier vind dan de stereo mix en het beluisteren meer dan waard is. Je voelt misschien de hoofdtelefoon op je hoofd zitten maar verder heb je niet het gevoel dat je met een hoofdtelefoon luistert.

LP vs Digitaal

Zoals eigenlijk altijd bij Jean-Michel Jarre is de geluidskwaliteit van beiden is zeer goed. Ook de persing van de LP is van uitstekende kwaliteit en de detaillering is zelfs wat preciezer en directer. Toch prefereer ik de digitale variant. Dit is een album die in zijn geheel, zonder onderbrekingen, het allermooist is.

Hoewel de overgangen op de dubbel LP, die overigens maar drie plaatkanten lang is, goed zijn is het wel de storende factor.  Amazônia moet je aanzetten, ontspannen gaan zitten en dan een uur lang op je in laten werken.