Electronica #1 introductie
Eenieder die mijn stukjes over muziek, hier op Audio Creative of Facebook, een beetje volgt weet dat ik een fascinatie heb voor elektronische muziek. Het leek mij leuk daar eens wat meer aandacht aan te besteden en het een en ander met jullie te delen.
Vooral de wat minder bekende muziek die, wat mij betreft, onterecht veel te weinig aandacht krijgt. Van oude tot hedendaagse meesters. Er komt nog steeds zeer mooie elektronische muziek (EM) uit die velen van ons waarschijnlijk voorbij gaat. Maar ook van de bekende namen zijn er (onbekende) opnames die zeker eens in de spotlight mogen worden gezet.
Ontdekkingsreis
Voor de titel van deze serie liet ik mij inspireren door het Electronica project van Jean Michel Jarre. Hij maakte op de twee dubbelalbums een reis door geschiedenis van de EM door samen te werken met muzikanten van toen en nu. Een interessant project die ook mij weer op het spoor zette van, voor mij, nieuwe muziek.
Vooral vorig jaar ben ik aan een aardige muzikale ontdekkingsreis begonnen.
Ik leerde iemand kennen die de passie voor EM met mij deelt en mij kennis liet maken met muziekstromingen waar ik nog niet veel mee bezig was geweest. Vooral muzikanten die hun oorsprong hebben in de techno en diverse stromingen die daaruit voortkwamen.
Omdat ik in de lappenmand raakte en lange tijd gekluisterd was aan het ziekenhuisbed en de bank thuis, had ik tijd om met de iPad in de hand een lange en mooie reis langs nieuwe muziek te beginnen. Een aantal daarvan zullen zeker voorbijkomen.
Achter de piano
Mijn interesse voor elektronische muziek begon eigenlijk achter de piano. Gefascineerd door toetsen virtuozen als Keith Emerson en Rick Wakeman kwam ik al snel in aanraking met de synthesizer. Ik wilde spelen als hun, en natuurlijk in net zulke grote en legendarische bands. Uit de bibliotheek haalde ik bladmuziek. Het boek van Fragile van Yes kan ik mij nog levendig voor de geest halen. Luisteren naar het album op cassette en met de bladmuziek als leidraad improviseren totdat ik het vond klinken als Yes. Datzelfde deed ik met Vangelis en hoewel de piano natuurlijk niet de mooie synthesizer geluiden liet horen vulde mijn fantasie dat in mijn hoofd wel aan.
Rick van der Linden
Er was een gebeurtenis die mijn interesse in de synthesizers aanwakkerde. Ergens halverwege de jaren 70 gaf Rick van der Linden een demonstratie op de legendarische Yamaha GX1. Een monster van een synthesizer die zijn tijd ver vooruit was en een vermogen koste. (Omgerekend naar nu zo’n 300.000 US Dollar!) Hij speelde in de etalage van de Yamaha dealer in Alkmaar. Het was er druk. Buiten stond een grote groep mensen te kijken.
Het lukte mij uiteindelijk naar binnen te komen en naast Rick van der Linden te staan en, waarschijnlijk met open mond, te genieten van alles wat hij eruit tevoorschijn toverde. Vanuit de GX1 werd de CS80 ontwikkeld. De synthesizer die Vangelis zijn karakteristieke geluid gaf.
Yamaha GX1
De eerste LP
De eerste plaat die ik kocht met puur EM was Spiral van Vangelis (één en al CS80). Al snel volgde muziek van Jean Michel Jarre, Klaus Schulze, Tangerine Dream en Tomita, om er maar een paar te noemen. Achteraf gezien was het eigenlijk best bijzonder dat je de ontwikkeling van een muziekstroming zo bewust hebt meegemaakt. De ontwikkeling van de diverse stijlen binnen de EM maar ook de ontwikkeling van de instrumenten.
Ontwikkeling van de Synthesizers
De MiniMoog
De ontwikkeling van de instrumenten had een grote invloed op de muziek. Nieuwe synthesizers brachten nieuwe mogelijkheden en sounds. Daar zijn legio voorbeelden van. Neem het idee van Robert Moog om een compacte synth te maken die je letterlijk onder je arm kon mee nemen maar wel het geluid had van zijn grote modulaire broers.
De MiniMoog is tot op de dag van vandaag een legende. Of de Fairlight, de eerste serieuze sampler. Peter Gabriel maakte zijn album PG IV bijna geheel rond deze synthesizer en Jarre deed dat op Zoolook.
Of wat dacht je van de muziek die Jan Hammer voor Miami Vice maakte.
Vooral in de begin jaren 80 hoorde je overal de Fairlight terugkomen. Sommige instrumenten zorgde voor een compleet nieuwe muziekstijl.
Peter Gabriel met de Fairlight CMI
De drumcomputers van Roland stonden aan de basis van de House en behoren nog steeds tot de basisuitrusting van de house muzikant. En het gaat nog steeds door met vernieuwingen. Tegenwoordig natuurlijk vooral digitaal en steeds meer instrumenten worden software. Maar er is ook een grote vernieuwde interesse voor de oude analoge synthesizers van weleer. Steeds meer wordt er een combinatie gebruikt van moderne elektronica en analoge instrumenten.
Op reis
Ik wil nog even terugkomen op die muzikale ontdekkingsreis. Ik kan het iedereen aanraden. Kom eens uit die comfort-zone en kijk eens verder dan de muzikale neus lang is. Het is zo ontzettend leuk om nieuwe muziek te ontdekken. Zeker in een muziekstijl waar je zelf nog niet zo bij stil gestaan hebt. Je hebt eigenlijk maar één trigger nodig. Zoals ik vertelde leerde ik iemand kennen met dezelfde passie, en van haar kreeg ik de Passage’s EP’s van Deltawerk (daarover later zeker meer).
Ik was zo onder de indruk dat ik verder ging zoeken. Wie zijn de muzikanten, wat hebben ze nog meer gedaan, met wie werken ze samen, en niet onbelangrijk op welk platenlabel. Want veel van die muziek wordt uit gebracht op kleine onafhankelijke platenlabels. Die labels hebben vaak een eigen stijl. En dan kom je al gauw uit bij Bandcamp, een muzikale goudmijn. Op Bandcamp koop je muziek rechtstreeks van het label of de artiest. En het is heerlijk neuzen tussen alles wat ze te bieden hebben. Digital crate digging.
Meerdere Gezichten
Kijk ook eens verder bij een artiest. Ook als je in eerste instantie niet zo onder de indruk was. Wat mij opviel dat veel muzikanten/DJ’s in de Dance, techno en het club circuit meerdere muzikale gezichten hebben.
Met regelmaat vind je albums waar ze hun eigen creativiteit de vrije loop kunnen laten gaan zonder te denken aan commercie of een volle dansvloer.
Een bekend voorbeeld daarvan is Robert Miles die met zijn nummer “Children” een wereldhit scoorde en menig dansvloer vol kreeg. Maar als je gaat luidsteren naar het album wat hij maakte met drummer percussionist Trilok Gurtu kom je voor een aardige verrassing te staan. Elektronica en het geniale drumwerk van Gurtu als basis met invloeden uit de Jazz, wereldmuziek en zelfs klassieke muziek. Zo even tussendoor een absolute aanrader!
Verrassen
Ik hoop je de komende tijd te verrassen met nieuwe muziek en misschien ideeën te geven waarmee je op zoek kunt gaan. Mijn keus zal divers zijn en verschillende stijlen zullen de revue passeren. Ik zal zoveel mogelijk links naar streaming diensten bijvoegen zodat je meteen kunt luisteren.
“Have a nice trip!”
Peter Vogel en Kim Ryrie, de uitvinders van de Fairlight CMI sampler
Spiral van Vangelis, niet grijs gedraaid maar wel vaak. Sommige nummers van Kraftwerk zijn ook knap de maakt.
Ken je het werk Spectral Display van Michel Mulder? Klinkt ook op vinyl erg lekker.