Donny McCaslin – Hooverphonic – Larie Anderson
In mijn schrijven van deze keer geen nieuwe muziek en geen écht muzikaal thema. Hoewel muzikaal erg verschillend zou je als overeenkomst kunnen noemen dat de besproken albums eigenzinnig en wat mij betreft inspirerend zijn. Ook het woord “meesterwerken” komt bij mij op. Als eerste een (te) late ontdekking van Donny McCaslin’s album Beyond Now. Vervolgens de herontdekking van Hooverphonic’s debuutalbum A new stereophonic sound spectacular. Tot slot Bright Red van Laurie Anderson die in Juli voor het eerst uitkwam op LP.
Donny McCaslin – Beyond Now (2016)
Vroeger, in de hoogtijdagen van de LP, las ik alles wat op de hoes stond. Wie speelde er mee, produceerde het album en schreven de nummers. Dat was het begin van een ontdekkingstocht die in die tijd vaak gebeurde in de bibliotheek waar je naast boeken en tijdschriften met nog meer informatie ook platen kon lenen.
Na thuiskomst werden die opgenomen op een cassette en tegen de tijd dat de schijf vinyl weer terug moest had je weer genoeg geld om de volgende uit te zoeken. Met de komst van de CD werd dat minder. Het minuscule cd-boekje, die al vaak met goed fatsoen niet uit het doosje te krijgen was, nodigde op een één of andere manier niet uit om uit te pluizen.
Toen streaming audio zijn intrede deed was het helemaal over totdat Roonverscheen. De software is een meester in het verwerken van data en geeft je meer informatie dan ooit tevoren.
Briljant
Waarom het zo lang geduurd heeft voordat ik dit briljante album ontdekte is mij eigenlijk een compleet raadsel.
Saxofonist Donny McCaslin was samen met zijn mannen namelijk de band die Bowie’s album Blackstar zijn bijzondere geluid gaf. Een album die ik zowel in de analoge als digitale platenkast heb staan.
Je zou zo zeggen dat ik die link allang een keer gelegd zou moeten hebben. Beter laat dan nooit zullen we maar zeggen.
In 2014 bracht David Bowie het avant-gardistische jazz nummer Sue (or in a season of crime) uit die met gemengde gevoelens werd ontvangen. Persoonlijk vindt het geniaal maar velen begrepen het 7,5 minuten durende stuk niet. Het werd door Bowie geschreven samen met jazz componist en orkestleider Maria Schneider. David Bowie wilde zijn volgende album, wat uiteindelijk Blackstar werd, ook samen met Schneider maken. Helaas had zij andere verplichtingen en zag geen kans om dat te doen. Ze wijst Bowie op Donny McCaslin, één van de saxofonisten uit haar orkest, die volgens haar een hele goede band heeft die goed zou passen bij zijn ideeën. Zo gezegd, zo gedaan.
Bowie
Het kwartet rond McCaslin creëerde samen met Bowie en producer Tony Visconti een mix van jazz, rock, pop en elektronica.
McCaslin heeft hier duidelijk van geleerd en inspiratie opgedaan want op Beyond now gaat hij zo’n maand of 10 na het verschijnen van Blackstar op dezelfde voet verder.
Meteen is er herkenning door de stijl en het eigenzinnige geluid van de muzikanten.
De twee Bowie covers die het album rijk is vallen natuurlijk meteen op en ik moet toegeven dat ik die ook als eerste beluisterde. De eerste is een bloedstollende versie van A small plot of land van Bowie’s magnum opus 1.Outside. Waar het origineel met een jazzy feel gedomineerd wordt door het virtuoze pianospel van pianist Mike Garson is in dit arrangement plaats voor een retestrakke bassdrum, een moddervette synthesizer die put diep laag uit je luidsprekers perst en vuig gitaargeluid. De zangpartij wordt verzorgd door Jeff Taylor die gelukkig niet zijn best doet het origineel te imiteren maar met zijn eigen stem laat hij mij de geest van Bowie perfect herbeleven.
Warszawa
De volgende cover, een vertolking van Warszawa, is even indrukwekkend en bezorgt mij 8 minuten lang kippenvel. McCaslin laat zijn saxofoon op indrukwekkende wijze de complete melodielijnen van het nummer spelen. Ik denk, nee ik weet het wel zeker, dat meneer Jones dit daarboven tevreden aanhoort.
Het is verleidelijk om deze twee interpretaties van werk van Bowie, zeker voor mij als bovengemiddeld liefhebber, als hoogtepunten aan te merken. Maar het zijn vooral McCaslin’s eigen composities die het album naar grote hoogte brengen. Nieuwe vrije jazz waar zowel qua composities als spel geen grenzen zijn. Een inspirerend meesterwerk met veel passie en power gespeeld en opgedragen aan de man die hun een ervaring gaf die zonder twijfel een grote invloed op hun leven heeft gehad.
Hooverphonic – A new stereophonic sound spectacular (1996)
Tijdens de lockdowns van de afgelopen twee jaar waren er twee bezigheden waarmee ik veel tijd vulde. De muziekcollectie op Discogs zetten en het rippen van nog een groot deel van de CD’s. Tijdens dat rippen bleek dat de houdbaarheid van een aantal CD’s toch niet zo lang is als verwacht. Ook als er geen zichtbare beschadigingen aanwezig zijn waren er exemplaren die niet meer te lezen waren. Één van die CD’s was het debuutalbum A new stereophonic sound spectacular van Hooverphonic. Hij raakte een beetje in de vergetelheid totdat Roon ermee op de proppen kwam.
Hoover/ Hooverphonic?
De Belgische band Hooverphonic bracht in 1996 dit debuutalbum uit. In eerste instantie met de originele bandnaam Hoover maar kort na de release kregen ze een onaangename brief van de advocaat van een bekende Amerikaanse stofzuigerfabrikant met dezelfde naam die niet zo blij was met hun keuze. De naam werd veranderd in Hooverphonic die achteraf gezien ook veel beter past bij de muziek.
Ten tijde van het debuut bestaat de band uit gitarist Raymond Geerts, bassist/toetsenman Alex Callier die samen de constante factor zijn in de band en toetsenman Frank Duchêne. Zangeres Liesje Sadonius, die alleen op dit album mee deed, is wat mij betreft de beste van alle zangeressen die in de loop der jaren de vocalen verzorgde voor Hooverphonic. Haar zwoele fluisterstem geeft een heerlijke sfeer.
Bristol
Het geluid van het album is de trip-hop uit de tweede helft van de jaren 90. Een stroming die vooral ontstond in Bristol met bands als Massive Attack, Tricky en Portishead. Trip-hop is een mix van over het algemeen downtempo hiphop met elektronische muziek, jazz, funk, dubb, R&B en sampling met opvallend vaak films als bron.
Hooverphonic past met dit album geheel in deze omschrijving en A new stereophonic sound spectacular mag wat mij betreft als één van de hoogtepunten uit deze stroming genoemd worden.
Soundscapes
De prachtige en zeer zorgvuldig gemaakte soms experimentele soundscapes, die eigenlijk het hele album hoorbaar zijn, geven een eigen karakter. Er wordt ook uit andere muziekstromingen elementen geput. Zo zijn er ook prog invloeden hoorbaar zoals in de sfeervolle opener Inhaler. De eerste single, het aanstekelijke 2 Wicky met samples van Isaac Hayes’s Walk on by en muziek van Piere Henry, was een redelijk succes en bracht ook internationale bekendheid. Hetzelfde jaar verscheen het nummer op de soundtrack van de film Steeling Beauty.
Music on Vinyl
De eerste luisterbeurt na de herontdekking door de suggestie van Roon was via Qobuz. Even later kreeg ik van een goede muziekvriend een rip van de originele CD met originele naam op de hoes. De versie op Qobuz klinkt wat “frisser” en transparanter maar verder zijn er geen spectaculaire verschillen hoorbaar. Omdat ik nog een cadeaubon had om te besteden bij het dikke blauwe mannetje daar het album besteld die vorig verscheen bij Music on vinyl op blauw vinyl. Het lijkt erop dat voor deze uitgave dezelfde master is gebruikt als die op Qobuz hoorbaar is maar klinkt net iets warmer en voller. De persing is van uitstekende kwaliteit waarmee het naar mijn mening de best klinkende versie is.
Laurie Anderson – Bright Red (1994)
Als er één album is waarvan ik al jaren zeg dat ze die van mij best wel eens in vinyl mogen persen is het wel dit meesterwerk van Laurie Anderson uit 1994. Toen ik op Facebook vernam dat Music on vinyl (MOV) mijn wens in vervulling liet gaan bestelde ik het album meteen. 22 juli was de releasedatum en na het bevestigende telefoontje van mijn vaste platenleverancier dat hij was gearriveerd naar de stad gesneld om hem op te halen.
De inmiddels 75-jarige Anderson is een veelzijdig mens met veel talenten. Hoewel de meeste mensen haar zullen kennen van haar muziek zijn vele andere kunstvormen haar ook niet vreemd. Haar installaties en schilderijen hebben hoog aanzien in de kunstwereld. En hoewel ze gezegend is met een mooie zangstem, die zeker op dit album goed te horen is, bestaat veel van haar muziek uit spoken-word in plaats van gezongen teksten. Het maakt niet zoveel uit in welke kunstvorm ze iets presenteert wat Anderson altijd doet is verhalen vertellen.
Bright Red
Lou Reed en Laurie Anderson (foto: Timothy Greenfield)
Met Bright Red blijft Laurie Anderson de meer pop gerichte stijl die ze insloeg met de voorganger Strange Angels volgen. Bright Red is donkerder, intieme pakkende art-pop met een sfeer die ondanks de diversiteit aan muziek voor een mooi geheel zorgt. Een sfeer die herkenbaar mede gecreëerd werd door Brian Eno die het album produceerde, mee speelt en schreef aan een aantal nummers. Onder de muzikanten nog twee bekende namen namelijk de gitaristen Adrian Belew en Gerry Leonard die beiden net zoals Eno met David Bowie hebben gewerkt of in het geval van Leonard zou gaan werken. Nog een opvallende naam op lijst met muzikanten is Lou Reed. In our sleep is een duet van Reed en Anderson over hun ontluikende liefde.
Mooie productie
Bright Red is veruit mijn favoriete album van Laurie Anderson. Vooral het “menselijke” gevoel, die ver af staat van het elektronische robotachtige karakter van haar grootste commerciële succes Oh Superman, maakt Bright Red zo mooi.
Ik merk dat als ik mijn enthousiasme deel over deze uitgave op vinyl dat maar weinig mensen het album lijken te kennen. Elke keer als ik iemand er kennis mee laat maken zijn ze bijna letterlijk overdonderd.
Intens
Dat de opname bijzonder is ervaar je meteen bij de eerste noten. Zelden heb ik een drumstel zo natuurlijk horen klinken in een opname, alsof hij voor je in de ruimte staat. Laurie Anderson’s stem lijkt er zonder enige vorm van compressie boven te zweven.
In het audio wereldje is het een redelijk bekende titel door de prachtige opname en productie. Eerlijk gezegd is dat ook een factor die bijdraagt aan de aantrekkingskracht van Bright Red. Samen met de muziek en de teksten zorgt het voor een zeer intense muziekbeleving die je omarmt en je pas weer loslaat als de laatste noot geklonken heeft.
Dat de opname bijzonder is ervaar je meteen bij de eerste noten. Zelden heb ik een drumstel zo natuurlijk horen klinken in een opname, alsof hij voor je in de ruimte staat. Laurie Anderson’s stem lijkt er zonder enige vorm van compressie boven te zweven.
Vinyl
Music On Vinyl heeft goed werk afgeleverd met deze eerste LP uitgave van Bright Red. De persing van goede kwaliteit en ook de opname en productie blijven tot hun recht komen. Maar er is wel een verschil hoorbaar met de CD van 28 jaar geleden. De LP klinkt wat organischer dan de toch wel als audiofiel te omschrijven CD. Dat merk je vooral in bij de akoestische instrumenten die ik daardoor nog net iets realistischer ervaar. Ook lijkt alles wat minder uit elkaar getrokken zonder overigens maar iets aan detail en ruimtelijkheid te verliezen. Ik vind dat zelf eigenlijk heel fijn. Het maakt het luisteren meer ontspannen maar nog steeds intens en bij een aantal nummers zoals In our sleep en Beautiful Pea Green Boat vind ik het zelfs een verbetering.
Website: Music on vinyl
Luisteren: Qobuz | Tidal | Spotify
