Column 5 oktober 2021
Een woord waarvoor ik langzamerhand allergisch voor ben geworden is het met afstand meest gebruikte woord dat je op high end audiofora en groepen tegenkomt: inspelen.
Moet ik dit zekeringetje nog inspelen? Hoelang duurt het voor de nieuwe kabelbrugjes zijn ingespeeld? Hebben deze nieuwe cinchstekkers veel inspeeltijd nodig? Enne, die kabellifters (gruwel), moeten die nog invibreren, en hoe lang?
Het woord inspelen wordt werkelijk voor ieder gewijzigd schroefje, ringetje en moertje van stal gehaald. Daardoor het ik steeds meer het vermoeden gekregen dat de ware audiofiel meer met het inspelen bezig is dan naar het luisteren, of aan het genieten is van zijn muziek.
Werkelijk bij ieder pietluttig veranderingetje aan de stereoset, en dat gebeurt heel vaak bij een gemiddelde audiofiel, valt het ‘i’ woord weer.
Inspelen?
Inspelen, inspelen, inspelen… ‘Man, ga toch gewoon lekker luisteren’, denk ik best wel vaak. Natuurlijk weet ik dat nieuwe condensatoren of andere elektronica, en nog veel meer de elektromechanische systemen als een platenspeler element en luidsprekers, tijd nodig heeft om tot volle bloei te komen. Maar als iets vóór het voor ons gevoel is ingespeeld, nieuw uit de doos, echt klinkt als een natte krant, gaat het ook na honderden uren niet wat worden.
Al 40 jaar en 30 jaar ingespeeld...
Je hoeft er niks voor te doen!
Daarbij, het insudderen gaat geheel automatisch. Gewoon je muziek erop! Je hoeft na de montage van je nieuwe elementje echt de eerste honderd uren (300 plaatkanten!) niet te zitten kniezen dat het nog niet helemaal je van dat is. Zou toch wel een erg trieste vertoning worden. Geniet vanaf het eerste moment dat de naald het vinyl raakt van de muziek in de groef. Het verder loskomen komt dan vanzelf.
Ja, ook bij de sceptici onder ons, die helemaal naar de andere kant doorschieten en werkelijk alles bagatelliseren en dus niet geloven dat er voor veel audiocomponenten wat tijd nodig is om de boel echt lekker los te laten komen. Deze wappies onder de audiofielen, krijgen het vanzelf onder de deur doorgeschoven… of ze het nou willen of niet…:-)
Conditioneren
De stroom uit het lichtnet conditioneren, ook zo’n heet item. Ik zie nu jan en alleman weer bezig met scheidingstransformator voor hun stereo’s te installeren. Filteren doen die dingen niet, wel galvanisch scheiden, en DC resten van je stroomtoevoer halen. Weinig op tegen, dit kan zegenend werken.
Maar elk voordeel heb toch se nadeel, niet?
Maar over een andere eigenschap van een scheidingstrafo hoor ik bijna niemand. Heb je de uitgaande spanning wel even nagemeten?
Een scheidingstrafo heeft immers net als iedere ander transformator een regulerende werking. De spanning tussen nul-last en maximale last is vaak rond 8%. Overigens gewoon in de datasheet van desbetreffende transformator te lezen.
Er worden scheidingstransformatoren gebruikt van 1 of nog meer kVA. Want hoe groter de voeding, hoe beter. Dat is toch een adagium in onze audiohobby? Muggen sla je immers beter dood met een zware voorhamer dan met een vliegenmepper, toch?
Een scheidingstransformator
Voorbeeldje
Neem je dan maar een klein deel van dat vermogen van de trafo af, dan is de kans dat je royaal boven de normale lichtnetspanning uitkomt niet bepaald gering. Neem ik voor het gemak even een spanningsregulatie van 5% bij een bepaald verbruik dan kom je al op 230 volt + 11,5 volt = 241,5 volt uit op je mooie versterker en andere componenten.
Belast je de scheidingstrafo nog lager, dan stijgt de spanning naar een nog onverkwikkelijker hoogte. Dat wil je niet. En daar houdt niet ieder audioapparaat van. Het betekent meer warmteontwikkeling, elco’s in de voeding die misschien boven hun werkspanning uitkomen, ofwel, meer slijtage en… kwaliteitsdegradatie. En dat laatste wil je juist voorkomen, niet?
Doe dit soort dingen met beleid. En heb je niet zelf de kennis, niet getreurd, jij hebt ongetwijfeld weer kwaliteiten die anderen niet hebben, klooi dan niet lukraak wat aan op netspanningsniveau. En misschien nog wel het beste advies: pak er altijd alvast een zakje zoutkorrels bij als je je kennis wilt gaan verrijken op de (a)sociale media.
Pro en contra groepjes
Je hebt de zogenaamde high end audiogroepjes, waar werkelijk van iedere mug een olifant wordt gemaakt. Dingen die totaal niet ziek zijn worden niet zelden ‘genezen’ met voodoo en snakeoil, waarvan de werking op geen enkele wijze is uit te leggen maar waarbij opvallend vaak woorden vallen als: ‘Quantum’ en ‘Nano’.
Tweaks waarmee vanzelfsprekend ‘dramatische’ verbeteringen worden beloofd. Probeer dat maar eens te weerstaan! Hopla, de knip wordt al vlot weer opengetrokken…
Aan de andere kant heb je de ‘audio bullshit’ draadjes, bevolkt door mensen die werkelijk alles in het belachelijke trekken. Die komen ook nergens. Maar een beetje de gulden middenweg tussen beide uitwassen aanhouden kan volgens mij geen kwaad. Blijf kritisch maar overdrijf niet en probeer de zin van de onzin te scheiden. Denk zelf ook eens na.
En inspelen maar!...:-)
Nuttig of wollig?
Weleens nagedacht hoeveel je afgelopen jaren aan werkelijk nuttige maar nog vaker aan wollige tweaks hebt uitgegeven? Het is ook zo verraderlijk aantrekkelijk, een paar tientjes voor dit, een paar honderd voor dat. En als mijn geluid er belangrijk beter van wordt?... Het zijn vaak precies nog bedragen waardoor mensen toch nieuwsgierig raken naar de werking, of het nu echt zinvol is of niet.
Als je al die grote en kleine toegevoegde tweakjes bij elkaar optelt, had je het geld misschien niet beter in een mooiere versterker of een beter luidsprekersysteem kunnen steken? En wat gebeurt er als je al die twijfelachtige dingen eens in een keer zou verwijderen? Degradeert de weergavekwaliteit van je audioset dan in één klap naar ‘wekkerradio kwaliteit’?
Tip van Flip
Als besluit nog een Tip van Flip: Tel eens wat vaker je zegeningen. Geniet van de dingen die je hebt…. En dagelijks van je muziek!
“En wat gebeurt er als je al die twijfelachtige dingen eens in een keer zou verwijderen? Degradeert de weergavekwaliteit van je audioset dan in één klap naar ‘wekkerradio kwaliteit’?”
Nee, dan hoor je ineens waar je al die tijd al naar op zoek was 😉
Het heeft te maken met een stukje voldoening en onzekerheid, de potentiële koper of bezitter wil een stukje bevestiging van de waarde of hun ‘kennis’. Die vinden ze op fora, zolang ze er maar vaak genoeg naar vragen. Dat weegt nooit op tegen het plezier en geluk dat je ervaart als zelfbouwer.
De meeste mensen overschatten hun gehoor enorm. Dat is al vaak gebleken bij het afnemen van muziekexamens. Maar dit mag je nooit zeggen op fora en andere media. Dat willen alle “kenners” niet horen (let op de leuke woordspeling). Eens kijken of daar hier ook gedoe van komt!?
Circa 90% van de luisteraars zijn potentiële slachtoffers van gewiekste verkopers. De meeste van hen is het alleen om geld te doen. Ze moeten wel. Vraag hen maar eens welk muziekinstrument ze als laatste in het echt gehoord hebben. Daar hebben de meesten niet eens de tijd voor.
Op een geven moment vroeg de ontwerper van zijn luidsprekers, of ik er niets meer over op internet wilde schrijven. Dit omdat er ook negatieve reacties op kwamen.
Ook was ik niet meer welkom bij een paar verkopers. Ik begrijp wel waarom.